Μετά το χρυσό που κατέκτησε την Παρασκευή (7/10), η Αννα Κορακάκη ξεκίνησε με τον καλύτερο τρόπο στον τελικό των Παγκοσμίων Κυπέλλων. Στους προκριματικούς του αεροβόλου πιστολιού 10 μ., πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ με 391/400
Δεν σταματάει πουθενά η Άννα Κορακάκη, η οποία αποδεικνύει ότι δεν έχει αντίπαλο.
"ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΡΕΚΟΡ!!!!!!!!!! Πριν από λίγο μετά το χθεσινό χρυσό μετάλλιο στο σπορ πιστόλι με επίδοση 391/300 η ΑΝΝΑ έκανε παγκόσμιο ρεκόρ!!!!! και κατετάγη 1η στον προκριματικό αγώνα του αεροβολου πιστόλια στον τελικό του παγκοσμίου κυπέλλου στην Μπολόνια. Στις 5 ώρα Ελλάδος ο τελικός", έγραψε ο πατέρας της, Τάσος, στην σελίδα του στο Facebook.
Μείνετε ενημερωμένοι μόνο με ένα Like στη σελίδα μας στο Facebook.
Αρχικά το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να κόψετε το τσιγάρο ώστε να ζήσετε περισσότερο. Ωστόσο, αν αυτό φαντάζει αδύνατο για εσάς, συμπεριλάβετε τις παρακάτω τροφές στην καθημερινή σας διατροφή.
Τζίντζερ
Αυτό το αρχαίο μπαχαρικό είναι γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες μια εκ των οποίων είναι για την εξάλειψη των βλεννών των πνευμόνων.
Σκόρδο και κρεμμύδι Ήδη γνωρίζουμε πόσο υγιεινά είναι το σκόρδο και το κρεμμύδι. Και τα δύο έχουν έντονες αντικαρκινικές ιδιότητες και λειτουργούν προληπτικά ενάντια στις κακοήθειες. Ειδικά το κρεμμύδι είναι αποτελεσματικό και στην πρόληψη διαφόρων λοιμόξεων του αναπνευστικού.
Κουρκούμη
Αυτό το εκπληκτικό μπαχαρικό είναι γεμάτο βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και αντικαρκινικές ιδιότητες ενώ περιέχει και λιπαρά οξέα ω3. Η κουρκούμη έχει αντιικές, αντιβακτηριδιακές και αντικαρκινικές ιδιότητες, οπότε κάνε τη χάρη στο σώμα σου και πρόσθεσέ το στη διατροφή σου. Για το ελιξίριο καθαρισμού των πνευμόνων
Συστατικά 400 γραμ. κρεμμύδι
110 γραμ. νερό
400 γραμ. μαύρη ζάχαρη
2 κουταλιές της σούπας κουρκούμη
Τζίντερ στο μέγεθος ενός αντίχειρα
Εκτέλεση
Βράσε τη ζάχαρη στο νερό. Πρόσθεσε το κομμένο κρεμμύδι και τη ψιλοκομμένη ρίζα τζίντζερ. Αφού βράσει το μείγμα προσθέτεις την κουρκούμη και χαμηλώνεις τη φωτιά.
Βράζεις το μείγμα μέχρι να μείνει το μισό, το στραγγίζεις και το τοποθετείς σε βάζο. Όταν κρυώσει το τοποθετείς στο ψυγείο. Πριν φας ή πιεις οτιδήποτε το πρωί φάε δυο κουταλιές της σούπας. Το ίδιο κάνεις και δυο ώρες μετά το βραδινό.
Σημείωση: Πάντα λαμβάνουμε ιατρική συμβουλή πριν χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε φυσικό γιατρικό.
enallaktikidrasi
Μείνετε ενημερωμένοι μόνο με ένα Like στη σελίδα μας στο Facebook.
Ο απόλυτος ξεπεσμός για το «δίδυμο» Τσίπρα - Καμμένου - Έφτιαξαν μια Επιτροπή χωρίς επιστημονικό αντικείμενο - Το άθλιο παιχνίδι με τους θεσμούς και μια θυελλώδης παραίτηση
Στο απόλυτο φιάσκο αναδεικνύεται ξεκάθαρα πλέον η περιβόητη πρόταση του πρωθυπουργού για την αναθεώρηση του Συντάγματος, καθώς η κυβέρνηση του «αριστερού» Τσίπρα και του δήθεν υπερπατριώτη Καμμένου αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την ύψιστη αυτή πολιτειακή διαδικασία ως άλλοθι, για να καλύψει τα κενά και τις αδυναμίες της.
Δεν χρειάζεται κανείς, άλλωστε, ιδιαίτερες δεξιότητες ή γνώσεις προκειμένου να καταλάβει πως η συμμαχία των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, δεν μπορεί αφενός να κυβερνήσει και να ασχοληθεί με τα πραγματικά προβλήματα που ταλανίζουν των Ελλήνων, αφετέρου δείχνει παντελώς αδύναμη να βάλει «φρένο» στη φορομπηχτική πολιτική, να κυνηγήσει τους «νταβατζήδες» και τους μεγαλοαπατεώνες της διαπλοκής, με απλά λόγια να δώσει λύσεις ουσίας.
Το ένα μετά το άλλο, τα διαπραγματευτικά «χαρτιά» της κυβέρνησης καίγονται από την ίδια την εξέλιξη των γεγονότων, όπως για παράδειγμα συμβαίνει και στην περιβόητη συζήτηση για το ελληνικό χρέος, στην οποία η Ελλάδα παραμένει έρμαιο των γερμανικών αξιώσεων και ιδίως της βούληση της κας Μέρκελ και του κ. Σόιμπλε.
Υπό το πρίσμα αυτής της κατά κράτος ήττας, ο πρωθυπουργός αναγκάζεται να αλλάξει άρδην την πολιτική του ατζέντα και να πουλήσει αφήγημα στον ελληνικό λαό για τη δήθεν μεγάλη σημασία που αποδίδει ο κυβερνητικός συνασπισμός του στη συνταγματική αναθεώρηση.
Μόνο που και εδώ τα πράγματα χωλαίνουν και τα «χαστούκια» περισσεύουν.Γιατί, ενώ ο κ. Τσίπρας μας παρουσίαζε στις 25 Ιουλίου, με φιέστες και φανφάρες, τις προτάσεις του για την αναθεώρηση του πιο σημαντικού νομοθετικού κειμένου της χώρας, δεσμευόμενος για τη συγκρότηση μιας Επιτροπής, η οποία θα απαρτίζεται από καταρτισμένα μέλη και καταξιωμένους επιστήμονες, η πραγματικότητα ήρθε να τον διαψεύσει πανηγυρικά.
Κατ’ αρχάς, καλό θα ήταν να εξετάσει κανείς αυτή καθαυτή τη φύση της Επιτροπής, υποβάλλοντας ένα εξαιρετικά απλό ερώτημα: Πόσα από τα μέλη της συγκεκριμένης επιστημονικής ομάδας είναι συνταγματολόγοι; Η απάντηση είναι εξίσου απλή: Κανένας!
Διαβάστε παρακάτω τη σύνθεσή της και θα καταλάβετε:
· Μιχάλης Σπουρδαλάκης, Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ (Επικεφαλής της Επιτροπής).
· Αθανάσιος Δημόπουλος, Πρύτανης ΕΚΠΑ
· Ιωάννης Γκόλιας, Πρύτανης ΕΜΠ
· Ναπολέων Μαραβέγιας, Καθηγητής ΕΚΠΑ
· Ανδρέας Δημητρόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ
· Νίκος Μουζέλης, Ομότιμος Καθηγητής LSE
· Κώστας Αγοραστός, Πρόεδρος ΕΝΠΕ, Περιφερειάρχης Θεσσαλίας
· Ρένα Δούρου, Περιφερειάρχης Αττικής
· Κωνσταντίνος Μίχαλος, Πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας.
· Αναστάσιος Τζήκας, Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας
· Γιώργος Κιμούλης, ηθοποιός
Βάσει των όσων είχαν προβλεφθεί, η συγκεκριμένη Επιτροπή έχει σκοπό τη διεξαγωγή διαλόγου και συνομιλιών με στόχο την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων. Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2017, και στη συνέχεια θα παραδώσει στη Βουλή τα αποτελέσματα του διαλόγου. Αυτό μάλιστα παρουσιάστηκε ως προαπαιτούμενο για την έναρξη της επίσημης κοινοβουλευτικής διαδικασίας, όπως ορίζεται από το άρθρο 110 του Συντάγματος και τον Κανονισμό της Βουλής.
Δηλαδή, με απλά λόγια, η κυβέρνηση συστήνει τελικά μια δήθεν επιστημονική ομάδα, η οποία, ενώ θα έπρεπε να δώσει ρόλο «πρώτου βιολιού» σε έναν καθηγητή συνταγματικού δικαίου, απαρτίζεται από ανθρώπους επιστημονικά αντικείμενα άσχετα με την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Μια θυελλώδης παραίτηση
Από την παραπάνω λίστα των μελών της Επιτροπής δεν υπάρχει το όνομα ενός ατόμου. Πρόκειται για τον Πέτρο Παραρά, Ομότιμο Καθηγητή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και πρώην αντιπροέδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, η παρουσία του οποίου στην εν λόγω ομάδα προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.
Κι αυτό γιατί, όπως καταγγέλθηκε, ο καλός φίλος του νυν υπουργού Εργασίας, Γιώργου Κατρούγκαλου, είχε ένα εξαιρετικά περίεργο παρελθόν,αφού, σύμφωνα με τα όσα του καταλόγισε ο ανεξάρτητος βουλευτής, Χάρης Θεοχάρης, ο ίδιος υπήρξε μέλος της επιτροπής εκλαΐκευσης του Συντάγματος που είχε συστήσει η Χούντα των Συνταγματαρχών κατά τη «μαύρη επταετία» (1967-1974).
Μάλιστα, ο ίδιος ο κ. Θεοχάρης είχε πει από το βήμα της Βουλής: «Συμπεριλάβατε τον κ. Παραρά. Το ξέρετε πως ήταν μέλος της επιτροπής εκλαΐκευσης του Συντάγματος της Χούντας. Δεν ντραπήκατε; Ανακαλέστε τώρα».
Στη συνέχεια και υπό το βάρος των καταγγελιών, ο κ. Παραράς απέστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό, με κοινοποίηση στον κ. Σπουρδαλάκη, τον επικεφαλής της Επιτροπής για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, με την οποία υπέβαλε την παραίτησή του.
Ολόκληρη η επιστολή παραίτησης του Πέτρου Παραρά, έχει ως εξής:
Παρασκευή 7 Οκτωβρίου, 2016
Πρωθυπουργόν της Ελλάδος Κύριον Αλέξη Τσίπρα
Κοινοποίηση: Καθ. Μ. Σπουρδαλάκη
Κύριε Πρόεδρε,
Κατόπιν προτροπής του φίλου μου υπουργού Γιώργου Κατρούγκαλου απεδέχθην να μετάσχω σε επιτροπή για την αναθεώρηση του Συντάγματος, την προεδρία της οποίας, όπως με πληροφόρησε, θα προτεινόταν να αναλάβει ο ακαδημαϊκός κ. Μ. Σταθόπουλος. Πληροφορήθηκα όμως χθες ότι παρόμοια επιστημονική επιτροπή θα συγκροτηθεί στο μέλλον.
H αρμοδιότητα της επιτροπής διαλόγου, όμως, όπως εξειδικεύθηκε χθες, δεν προϋποθέτει οπωσδήποτε νομικές γνώσεις και δη δημοσίου δικαίου, αφού θα συνίσταται προεχόντως στη διερεύνηση της κοινής γνώμης, με ακροάσεις θεσμών που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών και, γενικότερα, την επαφή με φορείς που εκφράζουν την κοινωνία, για την καταγραφή απλώς των απόψεών τους περί των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος. Όμως, τα αντικείμενα αυτά δεν εμπίπτουν στον κύκλο των επιστημονικών μου δραστηριοτήτων οι οποίες κινούνται μόνο στο χώρο του δημοσίου δικαίου.
Άλλωστε, ο δημόσιος διάλογος προϋποθέτει την τήρηση αρχών δημοκρατίας και σεβασμού, τις οποίες ορισμένες πλευρές φαίνεται ότι δεν είναι διατεθειμένες να τηρήσουν, όπως προκύπτει από τις αήθεις και έωλες επιθέσεις στο πρόσωπο μου. Η επιστημονική, ακαδημαϊκή και δικαστική κοινότητα έχει πλήρη αντίληψη για εμένα. Δεν επιτρέπω σε κανέναν υβριστή να αμφισβητεί το δημοκρατικό μου ήθος.
Σας ευχαριστώ, λοιπόν, για την τιμή που μου κάνατε, αλλά για τους παραπάνω λόγους υποβάλλω την παραίτησή μου από την ανωτέρω επιτροπή.
Με ιδιαίτερη τιμή,
Πέτρος Παραράς Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Επίτιμος Αντιπρόεδρος ΣτΕ
http://www.newsbomb.gr/
Μείνετε ενημερωμένοι μόνο με ένα Like στη σελίδα μας στο Facebook.
Tο κόμμα του «Ελληνική Λύση» παρουσίασε ο Κυριάκος Βελόπουλος στην αίθουσα «Μελίνα Μερκούρη» του ΣΕΦ.
Πρόκειται για μία «πατριωτική και κοινωνική συμμαχία, που θέλει να φέρει την ελπίδα, την δημιουργία, την ανάπτυξη, την αξιοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη», όπως αναφέρεται στην διακήρυξη του κόμματος. Πλήθος κόσμου παραβρέθηκαν στην εκδήλωση, μεταξύ αυτών και ο πρώην βουλευτής και δικηγόρος, Βασίλης Καπερνάρος.
Το λιβάνι περιέχει συστατικά που έχουν ισχυρή φαρμακευτική δράση με ιδιότητες που ενισχύουν τοανοσοποιητικό σύστημα και μπορούν να αντιμετωπίσουν τακαρκινικά κύτταρα, όπως δείχνει ένας μεγάλος αριθμός μελετών που έχουν διεξαχθεί.
Σε μία από τις πιο σημαντικές πρόσφατες μελέτες που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Leicester της Αγγλίας, το 2013 οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια φυσική ένωση που περιέχεται στο λιβάνι, το 3-ακετυλ-11-κετο-β-μποσβελλικό οξύ (AKBA) στοχεύει και καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα των ωοθηκών . Τα ευρήματα ήταν ιδιαίτερα σημαντικά, επειδή έδειξαν ότι η ουσία AKBA είχε τα ίδια αποτέλεσμα ακόμη και σε ασθενείς που βρίσκονταν στα τελευταία στάδια καρκίνου των ωοθηκών και όχι μόνο στις εργαστηριακές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν σε κύτταρα που απομονώθηκαν από αυτούς τους ιστούς.
«Έλαια λιβανιού χρησιμοποιούνται από πολλούς ανθρώπους για θεραπεία χωρίς να έχει παρατηρηθεί κάποια γνωστή παρενέργεια», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Kamla Al-Salmani. «Τα ευρήματα αυτά δίνουν την ελπίδα στο μέλλον, μετά από τις κατάλληλες κλινικές δοκιμές, να εξελιχθεί το λιβάνι σε μια πρόσθετη θεραπεία για τον καρκίνο των ωοθηκών. «
Σκοτώνει τον Καρκίνο και Μειώνει τις Παρενέργειες της Ακτινοθεραπείας
Τα ευρήματα στο Leicester έχτισαν μια μεγάλη συλλογή επιστημονικών δεδομένων, πάνω στα οποία έρχονται να προστεθούν νέες έρευνες, που αποδεικνύουν ότι το λιβάνι και οι ενώσεις του έχουν ισχυρές ενισχυτικές ανοσοποιητικές ιδιότητες και αντικαρκινικά οφέλη.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Complementary and Alternative Medicine το 2009, διαπίστωσε ότι το λιβάνι ως βότανο προκάλεσε το θάνατο των καρκινικών κυττάρων της ουροδόχου κύστης μέσω της ενεργοποίησης πολλών διαφορετικών κυτταρικών δρόμων. Μια άλλη μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Nihon στο Τόκιο και δημοσιεύτηκε στο Biological and Pharmaceutical Bulletin, έδειξε ότιυπάρχουν πολλά χημικά συστατικά στο λιβάνι που μπορούν να καταστρέψουν τα κύτταρα από τρία ξεχωριστά είδη ανθρώπινου νευροβλαστώματος. Η ίδια μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι λιβάνι αναστέλλει την ανάπτυξη του ιού Epstein-Barr.
Το νευροβλάστωμα είναι ένας τύπος καρκίνου που σχηματίζεται στα νευρικά κύτταρα και προσβάλλει κυρίως τα μικρά παιδιά. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι το λιβάνι και τα συστατικά του μπορούν να καταστρέψουν κύτταρα των καρκίνων του εγκεφάλου, του μαστού, του παχέος εντέρου, του παγκρέατος, του προστάτη και του στομάχου.
Το λιβάνι μπορεί επίσης να βοηθήσει στην άμβλυνση των εξουθενωτικών παρενεργειών της θεραπείας του καρκίνου. Μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cancer το 2011, είχε να κάνει με έρευνες σε ασθενείς με καρκίνο του εγκεφάλου που έχουν εγκεφαλικό οίδημα (πρήξιμο) ως παρενέργεια της θεραπείας με ακτινοβολία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 60% των συμμετεχόντων, στους οποίους χορηγήθηκε λιβάνι, παρουσίασαν μείωση κατά 75% σε εγκεφαλικό οίδημα, ένα αρκετά ισχυρό αποτέλεσμα που έκανε τους ερευνητές να συστήνουν το λιβάνι ως μια πιθανή εναλλακτική λύση για τα στεροειδή. Οι παρενέργειες των στεροειδών μπορεί να περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, θολή όραση και ημικρανίες.
Ενισχύει και Ενεργοποιεί το Ανοσοποιητικό Σύστημα
Η αντικαρκινική δράση του λιβανιού φαίνεται να προέρχεται, εν μέρει, από τις ισχυρές επιδράσεις του στο ανοσοποιητικό σύστημα. Μία μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Baylor, διαπίστωσε ότιεπηρεάζει την έκφραση των γονιδίων που βοηθούν στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, οδηγώντας στην καταστροφή τα καρκινικά κύτταρα. Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Phytotherapy Research, διαπίστωσε ότι σε ποντίκια που τους χορηγήθηκαν έλαια λιβανιού παρουσιάστηκε αύξηση σε διάφορους βασικούς δείκτες της λειτουργίας του ανοσοποιητικού, κατά κύριο λόγο στα επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων (λεμφοκυττάρων) και αντι-φλεγμονώδη δράση.
Πολυάριθμες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι το λιβάνι έχει ισχυρή αντι-φλεγμονώδη δράση. Αυτό, μαζί με τις άλλες ανοσο-τόνωτικές του ιδιότητες, μπορεί εν μέρει να εξηγήσει τη χρησιμότητά του στην καταπολέμηση λοιμώξεων και στη θεραπεία αυτοάνοσων παθήσεων όπως το άσθμα, τη ρευματοειδής αρθρίτιδα και τηφλεγμονώδης νόσο του εντέρου (IBD).
Το λιβάνι μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για θεραπεία δερματικών παθήσεων, ακόμη και για την ακμή και τις ουλές, όπως επίσης μπορεί να μειώσει τα επίπεδα τουάγχους.
Εάν επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το λιβάνι για να τονώσετε την υγεία σας, μπορείτενα το εφαρμόζετε ως μη αραιωμένο αιθέριο έλαιο επί του δέρματος ή να βάζετε μερικές σταγόνες κάτω από τη γλώσσα. Μπορείτε επίσης να εισπνεύσετε τους ατμούς του για ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος. Στην αγορά υπάρχουν και σκευάσματα σκόνης ή κάψουλας που μπορείτε να καταναλώσετε σύμφωνα με τη δοσολογία του γιατρού σας.
*Οι πληροφορίες που περιέχονται στο SITE δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
Σαν σήμερα 29 Μαϊου 1453 έπειτα από πολιορκία ενός χρόνου από τους Οθωμανούς Τούρκους, “Η Πόλις εάλω”.
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης υπήρξε το αποτέλεσμα της πολιορκίας της βυζαντινής πρωτεύουσας, της οποίας Αυτοκράτορας ήταν οΚωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, από τον οθωμανικό στρατό, με επικεφαλής τον σουλτάνο Μωάμεθ Β'. Η πολιορκία διήρκεσε από τις 6 Απριλίου έως την Τρίτη, 29 Μαΐου 1453 (Ιουλιανό ημερολόγιο). Όταν τελικά η Κωνσταντινούπολη αλώθηκε, η υπερχιλιετής Βυζαντινή Αυτοκρατορία έπαψε να υπάρχει.
Το Βυζάντιο ήταν ήδη εξασθενημένο και διαιρεμένο τους τελευταίους δύο αιώνες, σκιά της παλιάς Αυτοκρατορίας. Η Άλωση του 1204 από τους Σταυροφόρους και αργότερα, μετά την επανάκτησή της το 1261, οι πολιτικές και θρησκευτικές έριδες, η αδυναμία βοήθειας από την Δύση, η άσχημη οικονομική κατάσταση και η φυγή ανθρώπινου δυναμικού, οδήγησαν στη σταδιακή εξασθένηση και συρρίκνωση.
Η κατάληψη της Καλλίπολης το 1354 από τους Οθωμανούς, η οποία έφερε ορδές φανατικών μουσουλμάνων πολεμιστών στην Ευρώπη, σταδιακά κύκλωσε εδαφικά τοΒυζάντιο, το οποίο έγινε το 1373 φόρου υποτελής στον Οθωμανό σουλτάνο. Έτσι, η Άλωση ήλθε ως φυσικό αποτέλεσμα και της αδιάκοπης επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή. Οι συγκρούσεις ήταν ιδιαίτερα άνισες υπέρ των Τούρκων, σε σημείο που να μνημονεύεται από τις πηγές το τετελεσμένο της έκβασης της πολιορκίας. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται και στον ηρωισμό των πολιορκημένων και ιδιαίτερα του Αυτοκράτορα.
Το γεγονός της πτώσης της «θεοφυλάκτου Πόλεως», άφησε βαθιά ίχνη στις πηγές της εποχής.
Απόρροια της Άλωσης ήταν η ανελέητη συνέχιση της εδαφικής προώθησης των Τούρκων στην Β.Αφρική και στην Κεντρική Ευρώπη . Κατά τα τέλη του 17ου αιώνα η Οθωμανική Αυτοκρατορία έφτασε στο απόγειό της, απειλώντας την Βιέννη. Πολλές φορές η Άλωση της Κωνσταντινούπολης χρησιμοποιείται από τους ιστορικούς ως γεγονός που σηματοδοτεί το τέλους του Μεσαίωνα και την έναρξη της Αναγέννησης. Πολλοί μάλιστα εξ αυτών συμφωνούν στο ότι η μαζική μετακίνηση πολλών Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη στην Ιταλία λόγω της Άλωσης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του περιεχομένου και της φιλοσοφίας που ακολούθησαν τα πρόσωπα της Αναγέννησης.
Κατάσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
Κατά τα 1.100 χρόνια ζωής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Κωνσταντινούπολη είχε πολιορκηθεί αρκετές φορές αλλά μόνο μία φορά είχε πέσει στα χέρια των εχθρών, το 1204 από τους Σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας. Μετά το 1204 στην πόλη εγκαθιδρύθηκε ένα αδύναμο Λατινικό βασίλειο και οι υπόλοιπες περιοχές της Αυτοκρατορίας είχαν διασπαστεί σε επί μέρους βασίλεια. Ένα από αυτά, η ελληνική Αυτοκρατορία της Νίκαιας κατάφερε να επικρατήσει στην περιοχή και να ανακτήσει την Πόλη το 1261. Τους επόμενους δύο αιώνες, η εξασθενημένη Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεχόταν συνεχείς επιθέσεις από Λατίνους, Σέρβους, Βουλγάρους και ιδιαίτερα από τους Οθωμανούς Τούρκους. Το 1453 στην Αυτοκρατορία ανήκαν εκτός από την ίδια την Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρά της, το μεγαλύτερο τμήμα της Πελοποννήσου, με επίκεντρο τον Μυστρά. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, ένα ελληνικό κράτος που δημιουργήθηκε το 1204 στην άκρη της Μικράς Ασίας και κατάφερε να επιβιώσει όλο αυτό το διάστημα, αποτελούσε εντελώς ξεχωριστή από το Βυζάντιο πολιτική οντότητα.
Οι αντίπαλοι ηγέτες
Σύμφωνα με μια παράδοση ο Μωάμεθ διαφώνησε με τον Μπελλίνι για το πώς έπρεπε να απεικονίζεται ο ανθρώπινος λαιμός. Για να λύσει το πρόβλημα, ο σουλτάνος διέταξε να φέρουν μπροστά τους έναν δούλο, τον οποίο έβαλε να αποκεφαλίσουν επιτόπου.
Στο οθωμανικό στρατόπεδο, ο Μωάμεθ Β', είκοσι ενός μόλις ετών (το 1453), χαρακτήρας, όπως υποστηρίζει ο βυζαντινολόγος Βασίλιεφ, ιδιαίτερα σκληροτράχηλος, φιλοπόλεμος, υπέκυπτε γενικά σε κατώτερα πάθη, ταυτόχρονα όμως έδειχνε ενδιαφέρον για την επιστήμη και τη μόρφωση, ενώ κατείχε και τα χαρίσματα του στρατηγού, του πολιτικού και του οργανωτή. Ο Γ. Σφραντζής αναφέρει ότι ασχολούνταν με ιδιαίτερο ζήλο με τις επιστήμες, κυρίως αστρολογία, διάβαζε παραμύθια και μιλούσε εκτός από τουρκικά και άλλες πέντε γλώσσες. Οι μουσουλμανικές πηγές εξυμνούν την ευσέβειά του και την προστασία που παρείχε στους ομοθρήσκους του λογίους.
Η επιθυμία να κατακτήσει την Κωνσταντινούπολη είχε γίνει έμμονη ιδέα για τον νεαρό σουλτάνο: διασώζεται ότι έμενε άυπνος για συνεχείς νύχτες, χαράσσοντας στο χαρτί το σχέδιο της πόλης και σημειώνοντας τα σημεία που μπορούσαν να προσβληθούν ευκολότερα. Αφού αποφάσισε να δώσει το τελικό χτύπημα στην Πόλη, ο Μωάμεθ άρχισε να εργάζεται με εξαιρετική προσοχή. Πρώτα έκτισε, στα βόρεια της πόλης, στις ευρωπαϊκές ακτές του Βοσπόρου, στο πιο στενό σημείο του, ένα ισχυρό φρούριο, το Ρούμελι Χισάρ (ή Μπογάζ Κεσέν, στα τουρκικά "Λαιμοκόφτης").
Τα κανόνια που τοποθετήθηκαν εκεί ήταν ό,τι πιο προηγμένο είχε να επιδείξει η πολεμική τεχνολογία της εποχής. Αυτή η ενέργεια προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία στους Βυζαντινούς, που πίστεψαν πια ότι πλησιάζει το τέλος τους. Το οχυρωματικό αυτό έργο απέκοπτε, σε συνδυασμό με το προϋπάρχον οχυρό στην απέναντι ασιατική ακτή (Ανατολού-χισάρ), τηνθαλάσσια επικοινωνία της Κωνσταντινούπολης με τα λιμάνια του Εύξεινου πόντου, στερώντας έτσι πολύτιμες ενισχύσεις και εφόδια για την πόλη. Αμέσως μετά, ο Μωάμεθ Β' έστειλε τον Τουραχάν μπέη να εισβάλει στις βυζαντινές περιοχές της Πελοποννήσου, για να εμποδίσει την αποστολή ενισχύσεων από τους αδελφούς του Κωνσταντίνου, οι οποίοι διοικούσαν το Δεσποτάτο του Μυστρά.
Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος
Η περιοχή που αναγνώριζε την εξουσία του τελευταίου Βυζαντινού Αυτοκράτορα, περιοριζόταν στην Κωνσταντινούπολη, με τις πλησιέστερες προς αυτήν εκτάσεις της Θράκης, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου (Μορέως), η οποία βρίσκονταν μακριά από την βασιλεύουσα και κάτω από την ουσιαστική κυριαρχία των αδελφών του Αυτοκράτορα.
Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' κατέβαλε γενναιόδωρες προσπάθειες να περισώσει από την Αυτοκρατορία ό,τι ήταν δυνατό, ο ίδιος ως χαρακτήρας διακρινόταν για την ενεργητικότητα και την ανδρεία του. Ένας Ιταλός ανθρωπιστής, ο Φραντσέσκο Φίλελφο, τον χαρακτηρίζει ως άνθρωπο «με ευσεβές και ανώτερο πνεύμα».
Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο βυζαντινός Αυτοκράτορας κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια σε αυτόν τον άνισο αγώνα, μετέφερε στην πόλη όλες τις ποσότητες σιτηρών που ήταν δυνατόν να συγκεντρωθούν και επισκεύασε τα τείχη της πόλης. Η είσοδος του Κεράτιου κόλπου κλείσθηκε με βαριά αλυσίδα, όπως συνέβαινε κάθε φορά σε επικείμενες καταστάσεις πολιορκίας για να αποτραπεί η διείσδυση του εχθρικού στόλου. Η φρουρά της πόλης όμως μόλις έφθανε τις λίγες χιλιάδες.
Ο Αυτοκράτορας στράφηκε για βοήθεια και προς τα κράτη της Δύσης.Τελικά σοβαρές στρατιωτικές ενισχύσεις δεν κατέφθασαν ποτέ στην πόλη. Αντί για στρατιωτική βοήθεια στην Κωνσταντινούπολη έφθασε ένας καρδινάλιος, ελληνικής καταγωγής, ο Ισίδωρος, που είχε λάβει παλαιότερα μέρος στην Σύνοδο της Φλωρεντίας. Ο Ισίδωρος τέλεσε και μια λειτουργία στην Αγία Σοφία, το γεγονός αυτό όμως προκάλεσε μεγάλη αναταραχή μεταξύ του πληθυσμού της πόλης.
Ο Οθωμανικός στρατός
Ίσως να θεωρείται βέβαιο από τις πηγές ότι ο στρατός του Μωάμεθ Β' ήταν τουλάχιστον 150.000 άντρες. Σύμφωνα όμως με νεότερους ιστορικούς τα τακτικά στρατεύματα πρέπει να έφταναν τους 80.000-100.000 στρατιώτες, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν από τις ευρωπαϊκές και ασιατικές επαρχίες.
Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονταν το επίλεκτο σώμα 12.000 γενιτσάρων και αρκετοί χριστιανοί υποτελείς των Οθωμανών. Το στράτευμα συνίστατο σε πεζικό, ιππικό, πυροβολικό. Επίσης υπήρχαν ελαφρά σώματα από τοξότες, σφενδονιστές και ακοντιστές.
Όλοι οι πολεμιστές ήταν πολύ καλά εξοπλισμένοι με κάθε είδους όπλο, αμυντικό ή επιθετικό και έφεραν ασπίδες, επενδυμένες με σίδερο, κράνη, τόξα και βέλη, ξίφη και οτιδήποτε άλλο θεωρούνταν κατάλληλο για τειχομαχία. Ο στρατός ήταν άριστα εκπαιδευμένος και οργανωμένος και επικρατούσε μεγάλος ενθουσιασμός. Ο οθωμανικός στρατός φαινόταν πολύ μεγαλύτερος γιατί τον ακολουθούσε μεγάλος αριθμός από επικουρικό προσωπικό. Επί πλέον είχαν συγκεντρωθεί ατελείωτα πλήθη Τούρκων ατάκτων, που τους προσέλκυσε η προοπτική της λεηλασίας. Επίσης πολυάριθμοι φανατικοί μουσουλμάνοι μοναχοί (δερβίσηδες) και ιερωμένοι κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους στρατιώτες και με κηρύγματα τόνωναν την πολεμική ορμή τους.
Ο Μωάμεθ γνώριζε ότι χωρίς να μπορέσει πρώτα να ελέγξει την θαλάσσια περιοχή της πόλης πολύ δύσκολα θα κατάφερνε την άλωση της μόνο από την ξηρά. Γι΄ αυτό αποφάσισε να δημιουργήσει ένα ισχυρό στόλο που αποτελούνταν από 6 τριήρεις (οι οποίες αντί για τρεις παράλληλες σειρές κωπήλατων που είχαν οι αρχαίες, αυτές είχαν μία με τρεις κωπηλάτες), 10 διήρεις, περίπου 15 γαλέρες, περίπου 70 φούστες, 20 παραντάρια και έναν άγνωστο αριθμό από καΐκια και κό. Το μέγεθός του πρέπει να έφτανε τις 150 μονάδες.Ο σουλτάνος προσωπικά επέλεξε με προσοχή τους αξιωματικούς που θα τον στελέχωναν, ενώ ως διοικητή του επέλεξε έναν Βούλγαρο εξωμότη, τον Σουλεϊμάν Μπαλτόγλου.
Όμως εκεί πού έδωσε την μεγαλύτερη προσοχή ο σουλτάνος ήταν στην κατασκευή πυροβόλων που θα μπορούσαν να καταστρέψουν τα ισχυρά τείχη που προστάτευαν την Κωνσταντινούπολη. Ο Μωάμεθ Β' υπήρξε ο πρώτος στρατιωτικός ηγέτης που είχε στην διάθεσή του πραγματικά οργανωμένο πυροβολικό. Ο άνθρωπος που το αναβάθμισε και το έκανε το καλύτερο της εποχής του ήταν ένας επιδέξιος τεχνίτης, ο Ουρβανός, ο οποίος ήταν ουγγρικής ή σαξονικής καταγωγής. Το μεγαλύτερο πυροβόλο που έφτιαξε ο Ουρβανός είχε μήκος 8 μέτρα και εκτόξευε πέτρινα βλήματα βάρους περίπου 400 κιλών. Συνολικ.
Ο ιστορικός Κριτόβουλος χαρακτηριστικά αναφέρει ότι οι υπόνομοι και οι υπόγειοι διάδρομοι που άνοιγαν οι Τούρκοι κάτω από τα τείχη αποδείχθηκαν εντελώς περιττοί καθώς τα κανόνια έδωσαν την λύση στο θέμα. Ακόμη και μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα ήταν ορατά σε πολλά σημεία της πόλης τα τεράστια βλήματα που βρίσκονταν στην ίδια θέση που είχαν πέσει το 1453.
Οι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης
Σχετικά με το στρατό των αμυνόμενων, εγκυρότερη θεωρείται η αναφορά του Σφραντζή, ο οποίος ανέλαβε την καταμέτρηση των δυνάμεων κατ’ εντολή του αυτοκράτορα. Ο Σφραντζής αναφέρει 4.937 βυζαντινούς και περίπου 2000 ξένους. Από τους ξένους ξεχωρίζαν οι 700 κατάφρακτοι στρατιώτες που έφθασαν στην βυζαντινή πρωτεύουσα τον Ιανουάριο του 1453 με δύο γενουάτικα πλοία. Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος απένειμε στον αρχηγό τους Ιωάννη Ιουστινιάνη Λόνγκο, έμπειρο πολεμιστή, τον τίτλο του πρωτοστάτορος (αρχιστρατήγου) και του ανέθεσε την άμυνα της πόλης.. Σε κάθε περίπτωση ο συνολικός αριθμός δεν πρέπει να υπερέβαινε τους 8.500.
Οι βυζαντινοί διέθεταν και πυροβολικό, μικρότερο σε μέγεθος διαμετρημάτων σε σχέση με το οθωμανικό. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως στις πρώτες μέρες τις πολιορκίας και μετά σίγησε λόγω της ελάχιστης ποσότητας πυρίτιδας και βλημάτων, αλλά και τις διαφωνίας στον τρόπο χρήσης αυτών των όπλων.
Στην αρχή τις πολιορκίας υπήρχαν στον Κεράτιο κόλπο 26 πλοία πολεμικά. Από αυτά 10 ανήκαν στο Βυζάντιο, 5 ήταν βενετικά, 5 γενοβέζικα, 3 κρητικά, 1 από την Ανκόνα, 1 από την Καταλωνία και 1 από την Προβηγκία. Υπήρχαν επίσης μικρότερα σκάφη και εμπορικά πλοία των Γενοβέζων που ήταν ελλιμενισμένα στο Πέραν.
Η μορφή της περιτειχισμένης Κωνσταντινούπολης μπορεί να περιγραφεί ως τριγωνική. Ως βάση του τριγώνου ήταν τα χερσαία τείχη ενώ οι πλευρές του, που αποτελούσαν και την ακτογραμμή της πόλης, σχηματιζόταν από τα θαλάσσια τείχη.
Τα χερσαία (ή Θεοδοσιανά) τείχη, που είχαν μήκος 5.570 μέτρων περίπου, εκτεινόταν από την αποβάθρα των Πηγών στην ακτή της Προποντίδας μέχρι τη συνοικία των Βλαχερνών.
Σε όλο τους το μήκος ήταν διπλά, με εκείνο που έβλεπε προς την πόλη έφερε την ονομασία Έσω Τείχος και εκείνο που έβλεπε προς την πεδιάδα ονομαζόταν Έξω Τείχος.
Η κύρια γραμμή άμυνας των βυζαντινών ήταν το Έσω τείχος, που είχε ύψος 12 μέτρα και πλάτος 5 μέτρα, και περιλάμβανε 96 πύργους ύψους 18 ως 20 μέτρα ο καθένας.
Οι πύργοι αυτοί απείχαν μεταξύ τους 55 μ. περίπου. Το Έξω Τείχος είχε 8,5 μέτρα ύψος και 2 μ. πλάτος και είχε επίσης 96 πύργους, που είχαν ύψος 10 μ. περίπου και ήταν τοποθετημένοι έτσι ώστε να βρίσκονται στο κέντρο του κενού που άφηναν ανάμεσά τους οι εσώπυργοι.
Τα τείχη απείχαν μεταξύ τους 15 έως 20 μ. ενώ ο χώρος που υπήρχε μεταξύ τους ονομαζόταν από τους βυζαντινούς «Περίβολος». Σε όλο το μήκος του Έξω Τείχους και σε απόσταση 15 έως 17μ. περίπου από αυτό υπήρχε τάφρος που το πλάτος της ήταν 19 μέχρι 21 μ. και το βάθος της περίπου 10 μ. Τα χερσαία τείχη είχαν 10 πύλες.
Η πρόσβαση στην πόλη από την θάλασσα παρουσίαζε μεγάλες δυσκολίες χάρης σε ένα ισχυρό θαλάσσιο ρεύμα στον Βόσπορο, τους βόρειους ανέμους αλλά και μια σειρά από ξέρες και ύφαλους που υπήρχαν στην Προποντίδα.
Ετσι, για την προστασία των ακτών αρκούσε μόνο μια σειρά τειχών. Το παραθαλάσσιο τείχος του Κερατίου κόλπου εκτείνονταν από την συνοικία των Βλαχερνών μέχρι την παλαιά Ακρόπολη και είχε ύψος 10μ. περίπου, 17 πύλες, 110 πύργους και μήκος 5.600 μ. Στην εξωτερική πλευρά του υπήρχε μια στενή λωρίδα γης. Το τείχος της Προποντίδας, που ξεκινούσε από την Ακρόπολη και έφτανε ως την αποβάθρα των Πηγών, είχε ύψος 12 ως 15 μ., διέθετε 188 πύργους, περίπου 13 πύλες και είχε μήκος 8.900 μ. Σχεδόν σε όλο το μήκος το τείχος της Προποντίδας ήταν δίπλα στη θάλασσα, επομένως η αποβίβαση εχθρικών δυνάμεων ήταν αδύνατη και το έργο της άμυνας καθίστατο πιο εύκολο.
Η πολιορκία
Τα πρώτα οθωμανικά αποσπάσματα έκαναν την εμφάνιση τους στις 2 Απριλίου, ενώ ολόκληρο το στράτευμα έφτασε σταδιακά έξω από τα τείχη της πόλης έως στις 5 Απριλίου. Την ίδια ημερομηνία έφτασε και ο σουλτάνος με τις τελευταίες μονάδες και αμέσως απέκλεισε την πόλη από στεριά και θάλασσα.
Όσον αφορά την διάταξη των αντιπάλων, ο αυτοκράτορας με τα καλύτερα στρατεύματά του ανέλαβε την υπεράσπιση του μεσαίου τμήματος των χερσαίων τειχών (Μεσοτειχίου), που ήταν και τα πιο ευπρόσβλητα, γιατί σ΄ εκείνο το σημείο τα διέσχιζε κάθετα ο χείμαρρος Λύκος. Απέναντί του τάχθηκε ο σουλτάνος με τους γενίτσαρους και άλλες επίλεκτες μονάδες, καθώς και το μεγάλο κανόνι που κατασκεύασε ο Ουρβανός.
Αριστερά του αυτοκράτορα, προς την Προποντίδα, ήταν ο Καττενάο με τα γενοβέζικα στρατεύματά του, ο Θεόφιλος Παλαιολόγος, ο οποίος μαζί με μερικούς βυζαντινούς φύλασσε την πύλη των Πηγών, ο Φίλιππος Κονταρίνι που ήταν υπεύθυνος για το τμήμα από την πύλη των Πηγών μέχρι τη Χρυσή πύλη, στην οποία ήταν ο Γενοβέζος Μανουήλ, ενώ λίγο πιο κάτω, δίπλα στα θαλάσσια τείχη, ήταν ο Δημήτριος Καντακουζηνός. Απέναντί τους οι Οθωμανοί παρέταξαν τα μικρασιατικά στρατεύματα υπό τον Ισάκ πασά.
Δεξιά του αυτοκράτορα, προς τον Κεράτιο Κόλπο, στο τμήμα των τειχών που ονομάζονταν Μυριάνδριον παρατάχθηκε ο Ιουστιννιάνης, ο οποίος λίγο μετά μετακινήθηκε στο σημείο που ήταν ο αυτοκράτορας. Αντικαταστάθηκε από ένα τμήμα υπό τους αδελφούς Μποκκιάρντι. Πιο πάνω, στο παλάτι των Βλαχερνών, εγκαταστάθηκε ο Βενετός βάιλος Μιννότο, ενώ ένας συμπατριώτης του, ο Τεόντορο Καρίστο, στρατοπέδευσε μαζί με τους άντρες του στο τμήμα των τειχών μεταξύ της πύλης Καλιγαρίας και του Θεοδοσιανού τείχους. Ο αρχιεπίσκοπος Λεονάρδος μαζί με τους αδελφούς Λανγκάσκο ήταν πίσω από την τάφρο στο σημείο που κατέληγε στον Κεράτιο. Όλοι αυτοί είχαν να αντιμετωπίσουν τα ευρωπαϊκά στρατεύματα των Οθωμανών, υπό τον Καρατζά πασά.
Η διάταξη των αντιπάλων
Τα θαλάσσια τείχη φυλάσσονταν από την πλευρά της Προποντίδας από τον Τζιάκομο Κονταρίνι, ο οποίος αμυνόταν στην περιοχή του Στουδίου. Δίπλα του υπήρχε ένα τμήμα από Έλληνες καλόγερους. Στο λιμάνι του Ελευθερίου ήταν ο πρίγκιπας Ορχάν με τους Τούρκους του, ενώ στο ανατολικό παράλιο της Προποντίδας εγκαταστάθηκαν άντρες της καταλανικής παροικίας υπό τον Περέ Χούλια. Ο καρδινάλιος Ισίδωρος με 200 τοξότες υπεράσπιζε το ακρωτήριο της ακρόπολης. Τις ακτές του Κερατίου κόλπου φύλασσαν 700 Βενετοί και Γενοβέζοι ναύτες υπό τον Γκαμπριέλε Τρεβιζάνο. Στον Αλβίζο Ντιέντο παραχωρήθηκε η διοίκηση των πλοίων που ήταν στον κόλπο. Απέναντί τους είχαν τον Ζαγανός πασά με ένα τμήμα του Οθωμανικού στρατού, το οποίο παρατάχθηκε στο σημείο όπου τα χερσαία τείχη ενώνονταν με τα τείχη του Κεράτιου. Μέσα στην πόλη υπήρχαν δύο αποσπάσματα ως εφεδρεία: ένα υπό τον Λουκά Νοταρά, που στάθμευε στην συνοικία της Πέτρας, και το άλλο, υπό τον Νικηφόρο Παλαιολόγο, κοντά στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων.
Στις 6 Απριλίου κηρύχθηκε επίσημα η πολιορκία από τον Μωάμεθ Β', αφού πρώτα, σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής, η πρόταση του για να παραδοθεί η πόλη υποσχόμενος ότι θα σέβονταν την ζωή και την περιουσία των κατοίκων, απορρίφθηκε από τους βυζαντινούς.
Αμέσως ξεκίνησε ο κανονιοβολισμός, με αποτέλεσμα ένα τμήμα των τειχών κοντά στη Χαρίσια πύλη να καταστραφεί, όμως οι υπερασπιστές κατάφεραν να το επισκευάσουν γρήγορα. Ταυτόχρονα οι Οθωμανοί άρχισαν εργασίες για να παραγεμίσουν την τάφρο, ώστε σε περίπτωση ρήγματος των τειχών να μπορούν να επιτεθούν με ευκολία. Επίσης αναλήφθηκαν υπονομευτικές εργασίες εναντίον των τμημάτων των τειχών που το έδαφος ήταν κατάλληλο. Στην θάλασσα τα πλοία έκαναν την πρώτη τους επίθεση, πιθανόν στις 9 Απριλίου, χωρίς επιτυχία, με αποτέλεσμα ο Μπαλτόγλου να περιμένει την άφιξη της μοίρας του Ευξείνου για να σχεδιάσει νέες επιχειρήσεις. Το διάστημα μεταξύ 6 με 11 Απριλίου ο Μωάμεθ πήρε μερικά στρατεύματα και κυρίευσε δύο φρούρια που υπήρχαν έξω από την πόλη, το Θεράπειο και Στουδίου, ενώ την ίδια περίοδο ο Μπαλτόγλου επιτέθηκε και κατέλαβε τα Πριγκιπόνησα.
Στις 12 κατέφθασε ο τουρκικός στόλος από την Καλλίπολη και αγκυροβόλησε στο Διπλοκιόνιο. Ήταν ο πρώτος πραγματικά αξιόμαχος στόλος που είχαν αποκτήσει οι Οθωμανοί. Την ίδια μέρα ξεκίνησε ο βομβαρδισμός με τα κανόνια, που συνεχίστηκε αδιάκοπα σε όλο το διάστημα της πολιορκίας.
Οι Βυζαντινοί δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα δικά τους κανόνια, που άλλωστε ήταν πολύ κατώτερα από τα τουρκικά, τα οποία είχαν τοποθετήσει πάνω στα τείχη για να βάλλουν εναντίον των πολιορκητών, αλλά γρήγορα διαπίστωσαν ότι κάθε βολή τους προκαλούσε ρωγμές στα ίδια τα τείχη. Ωστόσο η άμυνα τις πρώτες βδομάδες διεξάγονταν με επιτυχία.
Την νύχτα της 18ης Απριλίου οι Οθωμανοί επιτέθηκαν με αλαλαγμούς και τυμπανοκρουσίες στο Μεσοτείχιο. Καθώς το σημείο επίθεσης ήταν στενό η αριθμητική υπεροχή των Τούρκων ήταν χωρίς νόημα, ενώ η ανώτερη θωράκιση των βυζαντινών, όπως και η ηγετική ικανότητα του Τζουστινιάνι, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην νικηφόρα απόκρουση της επίθεσης. Μετά από τέσσερις ώρες άκαρπων επιθέσεων οι Οθωμανοί υποχώρησαν έχοντας 200 νεκρούς ενώ οι υπερασπιστές κανέναν.
Στις 20 Απριλίου σημειώθηκε ένα αναπάντεχα ευχάριστο γεγονός για τους πολιορκημένους: Στολίσκος τεσσάρων πλοίων ( αποτελούμενος από τρία γενουάτικα πλοία και ένα βυζαντινό), μετά από νικηφόρα σύγκρουση με αριθμητικά υπέρτερο τουρκικό στόλο, ήλθαν να ενισχύσουν τους Βυζαντινούς μεταφέροντας, μεταξύ των άλλων, τρόφιμα και εφόδια στην πολιορκημένη πρωτεύουσα . Ο σουλτάνος είχε τόσο αναστατωθεί από την ναυμαχία αυτή που προχώρησε έφιππος στην θάλασσα. Το γεγονός αυτό ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για την ψυχολογία των πολιορκημένων, οι οποίοι πίστευαν ότι η ευνοϊκή έκβαση της πολιορκίας ήταν πλέον ορατή.
Στις 22 Απριλίου, ο στόλος των Τούρκων ύστερα από επιχείρηση της προηγούμενης νύχτας, κατάφερε να διεισδύσει εντός του Κεράτιου κόλπου. Για τον σκοπό είχε κατασκευαστεί στην κοιλάδα μεταξύ των λόγγων, ένα είδος ξύλινης εξέδρας, επάνω από την οποία σύρθηκαν- με τη βοήθεια πλήθους ανθρώπων που ήταν στη διάθεση του Μωάμεθ Β΄- τα οθωμανικά πλοία, που είχαν τοποθετηθεί πάνω σε τροχούς. Για να μη γίνει αντιληπτό το εγχείρημα, τα κανόνια βομβάρδιζαν ακατάπαυστα το χερσαίο τείχος. Ο στόλος των Βυζαντινών και των Ιταλών συμμάχων τους, που στάθμευε εντός του Κεράτιου κόλπου, βρέθηκε ανάμεσα σε δύο πυρά και η κατάσταση της πόλης έγινε κρίσιμη. Τότε οργανώθηκε σχέδιο για να πυρποληθεί ο τουρκικός στόλος με υγρό πυρ την επόμενη νύχτα, όμως το σχέδιο προδόθηκε στους Τούρκους και έτσι δεν πραγματοποιήθηκε. Επιπλέον, η άμυνα της πόλης εξασθενούσε, καθώς έπρεπε πλέον να τοποθετηθούν και δυνάμεις στο τείχος του Κερατίου που ως τότε δεν είχε ανάγκη από ιδιαίτερη περιφρούρηση.
Στο μεταξύ στη βυζαντινή πρωτεύουσα είχε γίνει ιδιαίτερα αισθητή η έλλειψη τροφίμων. Οι πολεμιστές είχαν αρχίζει να κουράζονται με τις αλλεπάλληλες εχθρικές επιθέσεις. Επίσης Βενετοί και Γενουάτες διαπληκτίζονταν κατηγορώντας οι πρώτοι τους δεύτερους για συνεργασία με τον εχθρό. Υπήρχαν φήμες ότι οι Γενουάτες του Γαλατά, ο οποίος έμεινε ανέγγιχτος από τους Τούρκους σε όλο το διάστημα της πολιορκίας, βοηθούσαν τον σουλτάνο. Επίσης πολλοί Βυζαντινοί αλλά και ξένοι συμβούλευαν τον Αυτοκράτορα να διαφύγει, όμως ο Κωνσταντίνος με θάρρος και αξιοπρέπεια απέρριπτε την ταπεινωτική αυτή λύση.
Ο συνεχής βομβαρδισμός της πόλης, που δεν διακόπηκε για αρκετές βδομάδες καθόλου, εξάντλησε εντελώς τον πληθυσμό, άντρες, γυναίκες παιδιά, ιερείς, μοναχοί προσπαθούσαν να αποκαταστήσουν τις πολυάριθμες ρωγμές του τείχους. Η πολιορκία είχε ήδη διαρκέσει πενήντα μέρες. Ταυτόχρονα στο οθωμανικό στρατόπεδο επικρατούσαν φήμες, πιθανόν ψεύτικες, για την πιθανή άφιξη πολυάριθμου χριστιανικού στόλου από τη Δύση, κάτι που ανάγκασε τον Μωάμεθ να εντείνει την προσπάθεια για κατάληψη της πόλης.
Στις 21 Μαΐου, ο σουλτάνος έστειλε πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη. Ζητούσε την παράδοση της πόλης με την υπόσχεση να επιτρέψει στον Αυτοκράτορα και σε όσους το επιθυμούσαν να φύγουν με τα υπάρχοντά τους. Επίσης, θα αναγνώριζε τον Κωνσταντίνο ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου. Τέλος, εγγυόταν για την ασφάλεια και την περιουσία του πληθυσμού που θα παρέμενε στην πόλη. Οι αντιπροτάσεις του Κωνσταντίνου διαπνέονταν από πνεύμα αξιοπρέπειας και αποφασιστικότητας. Δέχονταν να πληρώσει άκομα υψηλότερους φόρους υποτέλειας και να παραμείνουν στα χέρια των Τούρκων όλα τα κάστρα και τα εδάφη που είχαν στο μεταξύ κατακτήσει. Για την Κωνσταντινούπολη όμως δήλωσε:
Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὔτ' ἐμὸν ἐστίν οὔτ' ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ• κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως άποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν.
Δηλαδή, σε σύγχρονη απόδοση:
Το να σου (παρα)δώσω όμως την πόλη ούτε σε εμένα επαφίεται ούτε σε άλλον από τους κατοίκους της• διότι με κοινή απόφαση οι πάντες θα αποθάνουμε αυτοπροαίρετα και δεν θα υπολογίσομε τη ζωή μας.
Η τελική επίθεση
Ύστερα από την αποτυχημένη προσέγγιση, ο Μωάμεθ Β' κάλεσε πολεμικό συμβούλιο και κατόπιν έβγαλε λόγο προς τους στρατιώτες του, ζητώντας του θάρρος και σταθερότητα. Τόνισε ότι υπάρχουν τρεις προϋποθέσεις για έναν επιτυχή πόλεμο: η επιθυμία (για τη νίκη), η ντροπή (για την ήττα) και η υπακοή στους ηγέτες. Επίσης δήλωσε με όρκο πως ο ίδιος ήθελε μόνο τα τείχη και τα οικοδομήματα της πόλης και πως αφήνει στο στρατό του όλα τα άλλα. Υπογράμμισε πως υπάρχουν θησαυροί μέσα στα κτήρια και κυρίως στις εκκλησίες και πως θα επωφεληθούν από τον εξανδραποδισμό των κατοίκων, ανάμεσά τους υπήρχαν πολλές νέες γυναίκες. Τέλος διέταξε νηστεία και προσευχή. Η επίθεση ορίστηκε για την νύχτα της 29ης Μαΐου.
Στις 28 Μαΐου συντελέστηκε μεγάλη ακολουθία στην Αγία Σοφία, η τελευταία χριστιανική ακολουθία που πραγματοποιήθηκε στην περίφημη εκκλησία της πόλης, την οποία παρακολούθησε πλήθος αξιωματούχων και πιστών. Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' σε λόγο προς τον λαό του, όπως τον διασώζει ο Σφραντζής, τον προέτρεψε να αντισταθεί γενναία, λέγοντας ότι οι Τούρκοι «υποστηρίζονται από όπλα, ιππικό, πυροβολικό και την αριθμητική τους υπεροχή, εμείς όμως στηριζόμεθα πρώτα στον Θεό και Σωτήρα μας και κατόπιν στα χέρια μας και στην δύναμή μας που μας έχει χαρίσει ο ίδιος ο Θεός». Ο Κωνσταντίνος ολοκλήρωσε την ομιλία του ως εξής:
...Γνωρίσατε λοιπόν τούτο: Εάν ειλικρινά υπακούσετε ό,τι σας διέταξα, ελπίζω ότι, με τη βοήθεια του Θεού, θα αποφύγουμε τη δίκαιη τιμωρία Του, που κρέμεται επάνω μας.
Την Τρίτη το βράδυ, 29 Μαΐου, μεταξύ 01.00 και 02.00, εκδηλώθηκε γενική τουρκική επίθεση. Μόλις δόθηκε το σύνθημα η πόλη υπέστη συνδυασμένη επίθεση από τρεις πλευρές συγχρόνως. Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να αποκόψουν τις υπόγειες σήραγγες απ' όπου οι Τούρκοι προσπάθησαν να περάσουν κάτω από τα τείχη. Παρόλο που στις επιθέσεις ήταν περισσότεροι αριθμητικά, οι Βυζαντινοί τους απώθησαν αρκετές φορές προκαλώντας τους τρομερές απώλειες. Οι δύο πρώτες επιθέσεις αποκρούστηκαν. Όμως ο Μωάμεθ Β' οργάνωσε πολύ προσεκτικά την τρίτη και τελευταία επίθεση. Με ιδιαίτερη επιμονή οι Τούρκοι επιτέθηκαν κατά του μέρους των τειχών το οποίο ήταν κοντά στην πύλη του Αγίου Ρωμανού (Πέμπτον), όπου πολεμούσε και ο ίδιος ο Αυτοκράτορας. Ένας από τους κύριους υπερασπιστές της πόλης, ο Γενουάτης Ιουστινιάνης, τραυματίστηκε σοβαρά και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον αγώνα. Αυτή η απώλεια υπήρξε ανεπανόρθωτη για τους Βυζαντινούς. Ωστόσο, ακόμα και μετά από αυτή την επιτυχία, οι Οθωμανοί αδυνατούσαν να διεισδύσουν στην Πόλη . Στα τείχη, όμως, δημιουργούνταν συνεχώς ρήγματα και ο Αυτοκράτορας, πολεμώντας ως απλός στρατιώτης, έπεσε στην μάχη. Δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για τον θάνατο του και για τον λόγο αυτό ο θάνατός του έγινε γρήγορα θέμα ενός θρύλου που έχει συσκοτίσει την ιστορική πραγματικότητα. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, οι Τούρκοι δεν κατάφεραν να σπάσουν τη γραμμή άμυνας των τειχών, παρά μόνο όταν από εσωτερική προδοσία μπήκαν από την Κερκόπορτα και περικύκλωσαν τους αμυνόμενους.
Λεηλασίες
Η πολιορκία κράτησε σχεδόν 2 μήνες και, τελικά, ο σημαντικά ισχυρότερος Μωάμεθ κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη την Τρίτη 29 Μαΐου 1453 (αποφράς ημέρα). Μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου οι Τούρκοι όρμησαν μέσα στην πόλη, αρχίζοντας μαζικές λεηλασίες. Ένα μεγάλο πλήθος πολιτών κατέφυγε στην Αγία Σοφία, ελπίζοντας να βρει εκεί ασφάλεια. Αλλά οι Τούρκοι διέρρηξαν την κεντρική πύλη και όρμησαν μέσα στην εκκλησία όπου έσφαξαν το πλήθος. Την ημέρα της πτώσης της Κωνσταντινούπολης, ή πιθανόν την επόμενη, ο Σουλτάνος εισήλθε επίσημα στην πόλη και πήγε στην Αγία Σοφία, όπου και προσευχήθηκε. Κατόπιν ο Πορθητής εγκαταστάθηκε στα αυτοκρατορικά ανάκτορα των Βλαχερνών.
Όπως παραδίδει ο Σφραντζής, δόθηκε διαταγή για τριήμερη λεηλασία της πόλης. Άλλες πηγές αναφέρουν πως ουσιαστικά η λεηλασία έπαυσε μετά την πρώτη ημέρα.. O ιστορικός Δούκας αναφέρει πως ο σουλτάνος επιφύλαξε για τον εαυτό του τα οικοδομήματα και τα τείχη της πόλης, αφήνοντας τα υπόλοιπα αγαθά, τους αιχμαλώτους και τα λάφυρα στη διάθεση των στρατευμάτων.. Ο άμαχος πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης θανατωνόταν χωρίς διάκριση. Οι εκκλησίες με επικεφαλής την Αγία Σοφία, καθώς και τα μοναστήρια με όλο τους τον πλούτο λεηλατήθηκαν και βεβηλώθηκαν, ενώ οι ιδιωτικές περιουσίες έγιναν αντικείμενο αρπαγής και λαφυραγωγίας. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών χάθηκαν αναρίθμητοι πολιτιστικοί θησαυροί. Πολύτιμα βιβλία κάηκαν, κομματιάστηκαν ή πουλήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές.. Ο ιστορικός Κριτόβουλος, που ανήκε στο οθωμανικό στρατόπεδο, αναφέρει ότι δεν υπήρξε στοιχειώδης οίκτος κατά τις λεηλασίες και η πόλη ερημώθηκε ολοσχερώς.
Η Ορθόδοξη Βυζαντινή Αυτοκρατορία έπαψε πια να υφίσταται και στη θέση της ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, της οποίας η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από την Αδριανούπολη στην Κωνσταντινούπολη όπου και μετονομάστηκε από τους Τούρκους Ισταμπούλ.[42] (από τη φράση εις την πόλιν) και παρέμεινε έδρα της Αυτοκρατορίας ως την οριστική κατάλυσή της, το 1922. Αντίθετα το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης έλαμψε με την ανάδειξη σε πατριάρχη του ανθενωτικού Γεννάδιου Σχολάριου καθ΄ υπόδειξη του Μωάμεθ λαμβάνοντας από τον ίδιο και διάφορα πρόσθετα προνόμια μέχρι ακόμα και οθωμανική φρουρά.
Πρώτος που φέρεται να προσπάθησε να συνεγείρει τους Ηγεμόνες της Δύσης για ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Χριστιανούς ήταν ο τότε Μέγας Μάγιστρος του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη των Ιεροσολύμων, που έδρευε την εποχή εκείνη στη Ρόδο, ο Ζαν ντε Λαστίκ ο οποίος με γράμματά του στον Πάπα και σε όλους τους Ηγεμόνες τους εξόρκιζε να πάρουν τα όπλα και «να εκδικηθούν για το χριστιανικό αίμα που χύθηκε στην Κωνσταντινούπολη εξ αιτίας των Τούρκων αλλά και για τη σωτηρία της Ρόδου του ισχυρότατου αυτού προμαχώνα της χριστιανικής πολιτείας». Παράλληλα όμως υπήρχαν και πολλοί Έλληνες που διέτρεχαν την Ευρώπη κηρύττοντας "ιερό πόλεμο" κατά των Τούρκων, μεταξύ αυτών ήταν ο Ισίδωρος ο Πελοποννήσιος, ο Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος, ο Ανδρόνικος ο Θεσσαλονικεύς κ.ά., ενώ ο Ρόδιος λαϊκός στιχουργός Εμμανουήλ Γεωργιλάς απέδιδε το πνεύμα της εποχής σε ποιήματά του προτρέποντας τη Δύση να συνασπιστεί κατά των Τούρκων για την απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης, επειδή:
"Η Πόλις ήτον το σπαθί, / η Πόλις το κοντάρι.
Η Πόλις ήτον το κλειδί / της Ρωμανίας όλης
Κ΄ εκλείδωνε κ΄ εσφάλιζεν / όλην την Ρωμανίαν
Κ΄ όλον το Αρχιπέλαγος / εσφικτοκλείδωνέν το".
Στις παραπάνω εκκλήσεις ο Πάπας Νικόλαος Ε΄ επέδειξε πλήρη αδιαφορία, σε αντίθεση με τους διαδόχους του στον παπικό θρόνο Κάλλιστο Γ΄ και Πίο Β΄. Επίσης ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας καθώς και ο Δούκας Φίλιππος της Βουργουνδίας ο επιλεγόμενος Καλός μόλις ενημερώθηκαν σχετικά με την άλωση συναντήθηκαν και συσκέφθηκαν πλην όμως οι προθέσεις τους ναυάγησαν από την «ακατονόμαστη αντίσταση»[43] και για «ελεεινές μικροφιλοτιμίες»[44] του τότε βασιλέως της Γαλλίας Καρόλου Ζ΄.
Υπενθυμίζεται ότι την εποχή εκείνη ένα μεγάλο μέρος του ελλαδικού χώρου αποτελούσαν βασίλεια όπως της Κύπρου, Δουκάτα όπως το φράγκικο των Αθηνών και κυρίως ενετικές κτήσεις όπως το Δουκάτο του Αρχιπελάγους με έδρα τη Νάξο, η Εύβοια ή Νεγρεπόντε και Κεφαλονιά (από το 1209), η Κρήτη (από το 1212), η Κέρκυρα (από το 1215), η Ρόδος κ.ά., τα δύο δεσποτάτα Μυστρά και Ηπείρου καθώς και κάποια αρχονταρίκια.
Όταν το 1456 ο Μωάμεθ Β' απέσπασε από τους Φράγκους την Αθήνα και λίγο αργότερα υπέταξε όλες τις ελληνικές περιοχές, όπως και την Πελοπόννησο τότε ξύπνησε από το λήθαργο η Δύση και άρχισαν ν΄ ακούγονται οι πρώτες φωνές για τον άπιστο και κοινό εχθρό. Ο Παρθενώνας, που τότε είχε μετατραπεί από τους χριστιανούς σε εκκλησία της Θεοτόκου, επανα-μετατράπηκε με διαταγή του ίδιου του Μωάμεθ Β΄ σε τζαμί. Το 1457 εμφανίζεται στο Αιγαίο ο παπικός στόλος που ξεκινά επιδρομές για κατάληψη νήσων που βρίσκονταν υπό τουρκική κυριαρχία με συνέπεια την κατάργηση της Ηγεμονίας του Αίμου του Οίκου των Κατελούζων. Το 1461, η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας περιήλθε και αυτή στην εξουσία των Οθωμανών. Την ίδια χρονιά καταλήφθηκαν και τα τελευταία υπολείμματα του Δεσποτάτου της Ηπείρου.
Η πτώση της Κωνσταντινούπολης μπορεί να σηματοδότησε την έναρξη της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα, πλην όμως το σημαντικότερο: οδήγησε στον κολοφώνα της αναγέννησης των αρχαίων ελληνικών σπουδών που μεταλαμπαδεύτηκε στην Ιταλία αρχικά καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη στη συνέχεια. Πόλεις όπως η Βενετία, η Φλωρεντία, η Ρώμη κ.ά. άνοιξαν την αγκαλιά τους στους πρόσφυγες βυζαντινούς λόγιους που εγκαταστάθηκαν σε αυτές μεταφέροντας το πολύτιμο φορτίο της αρχαίας Ελλάδας, συμβάλλοντας έτσι στην ανάδειξη των νέων τάσεων κυρίως του ουμανισμού που έφερνε ο νέος αιώνας (15ος αιώνας).
Θρύλοι και παραδόσεις
Η Πύλη του Χαρίσιου από την οποία μπήκε στην Κωνσταντινούπολη ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής όπως είναι σήμερα. Υπάρχει στα δεξιά μαρμάρινη επιγραφή που υπενθυμίζει το γεγονός.
Ο τρόπος που θυσιάστηκε ο τελευταίος Αυτοκράτορας, καθώς και ότι δεν διασώθηκαν πληροφορίες για τις τελευταίες στιγμές του στο πεδίο της μάχης, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για ποικίλους θρύλους με κυριότερο αυτόν του «μαρμαρωμένου βασιλιά» που περιμένει την στιγμή να ανακτήσει την Πόλη και την Αυτοκρατορία του.
Μια λαϊκή χριστιανική παράδοση, αναφέρει ότι τη στιγμή που διέρρηξαν οι Τούρκοι την πύλη της Αγίας Σοφίας τελούνταν η θεία λειτουργία και ο ιερέας τη στιγμή που είδε τους μουσουλμάνους να ορμούν στο πλήθος των πιστών, εισήλθε και εξαφανίσθηκε μέσα στον τοίχο, πίσω από το Άγιο Βήμα, που άνοιξε μπροστά του κατά τρόπο θαυμαστό. Λέγονταν ότι όταν η Κωνσταντινούπολη θα επανέλθει στα χέρια των Χριστιανών, ο ιερέας θα βγει από τον τοίχο για να συνεχίσει την λειτουργία. Ένας άλλος θρύλος λέει ότι ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος στο ένα του χέρι είχε έξι δάχτυλα και αν βρεθεί κάποιος Έλληνας που έχει έξι δάχτυλα τότε θα ανακτήσει (ο Κωνσταντίνος) την Πόλη και την αυτοκρατορία του.
Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, ο Αμερικάνος ιστορικός Ε. Α. Γκρόσβενορ αναφέρει ότι στην συνοικία Αμπού Βέφα στην Κωνσταντινούπολη, υπήρχε ένας χαμηλός ανώνυμος τάφος τον οποίο οι Έλληνες τιμούσαν ως τάφο του Κωνσταντίνου και τον χρησιμοποιούσαν κρυφά ως τόπο προσευχής. Όμως η Οθωμανική Κυβέρνηση επενέβη εκείνη την εποχή επιβάλλοντας ποινές και ερημώνοντας το μέρος.
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης του 1453 αποτέλεσε ένα από τα γεγονότα-ορόσημα της Παγκόσμιας Ιστορίας τα οποία σηματοδοτούσαν την μετάβαση από τη μεσαιωνική εποχή έως τους νεώτερους χρόνους, σύμφωνα και με την τριμερή διάκριση του Christoph Cellarius με το έργο του Historia Medii Aevi.
Η πρόσληψη και ενσωμάτωση της Άλωσης από την ιστοριογραφία του 19ου αιώνα ακολουθεί την ενσωμάτωση του Βυζαντίου και της Βυζαντινής ιστορικής περιόδου. Οι ποϋποθέσεις αφομοίωσής της ήταν μεταξύ άλλων, η θρησκευτική της σημασία, κάτι που έβρισκε υποδοχές στην λαϊκή κουλτούρα. Μπορούσε να γίνει ένα απτό σύμβολο στα πλαίσια συγκρότησης της εθνικής ιδεολογίας. Έτσι γινόταν αντιληπτή ως πτώση της βασιλείας των Ορθοδόξων. Εθνικοποιείται επειδή η Κωνσταντινούπολη αποτελούσε το πιο σημαντικό κέντρο της Ανατολής και επομένως κεντρικό σημείο στα πλαίσια της υλοποίησης της Μεγάλης Ιδέας.
O Σπυρίδων Ζαμπέλιος στην εκτεταμένη εισαγωγή του στο έργο του Άσματα Δημοτικά της Ελλάδος, δεν επικεντρώνεται στους εσωτερικούς παράγοντες παρακμής της αυτοκρατορίας, αλλά στην άπληστη καθολική Δύση, η οποία από το 1204 συνέβαλε στην παρακμή της αυτοκρατορίας. Τελικά η Θεία Πρόνοια επέλεξε τον Οθωμανό κατακτητή ώστε να σωθεί από τους Καθολικούς δυνάστες. Σε αυτό το σημείο συμφωνεί και ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, χωρίς όμως να υιοθετεί και τη φιλοσοφική θεώρηση του Ζαμπέλιου.
Στη διαδικασία των πέναλτι κρίθηκε ο τελικός του Champions League
Η Ρεάλ Μαδρίτης κατέκτησε την κορυφή της Ευρώπης απέναντι στην Ατλέτικο και στέφθηκε για 11η φορά Πρωταθλήτρια Ευρώπης. Η ομάδα του Ζινεντίν Ζιντάν νίκησε στα πέναλτι 5-3 την Ατλέτικο και κατέκτησε το Champions League μέσα στο «Τζουζέπε Μεάτσα» του Μιλάνου.
Ο τελικός του Champions League κρίθηκε στη διαδικασία των πέναλτι, καθώς στην κανονική διάρκεια οι δύο ομάδες έμειναν στο 1-1, ενώ η παράταση ολοκληρώθηκε δίχως τέρματα.
Η Ρεάλ προηγήθηκε στο 15' με γκολ του αρχηγού της Σέρχιο Ράμος από θέση οφσάιντ και η Ατλέτικο, που έχασε πέναλτι στο 47' με τον Γκριεζμάν, ισοφάρισε στο 79' με τον Καράσκο.
Το 1-1 δεν άλλαξε ούτε εκεί και στη διαδικασία των πέναλτι, ο Χουανφράν αποδείχθηκε μοιραίος για την ομάδα του και ο εξαφανισμένος σε όλο το ματς Κριστιάνο Ρονάλντο, ντύθηκε… ήρωας, χαρίζοντας μια ακόμα ευρωπαϊκή κούπα στην ομάδα του. Έτσι ξεκίνησαν
Ο Ζινεντίν Ζιντάν παρέταξε την ομάδα του με διάταξη 4-3-3. Ο Νάβας ήταν κάτω από τα δοκάρια, με τους Καρβαχάλ, Σέρχιο Ράμος, Πέπε, Μαρσέλο να αποτελούν την αμυντική τετράδα. Την τριάδα στο κέντρο αποτελούσαν οι Κρόος, Μόντριτς, Κασεμίρο και οι Κριστιάνο Ρονάλντο, Μπενζεμά, Μπέιλ, ήταν η επιθετική τριπλέτα.
Από την άλλη μεριά, ο Ντιέγκο Σιμεόνε επέλεξε το κλασσικό 4-4-1-1. Ο Όμπλακ ήταν στην εστία, οι Χουανφράν, Σάβιτς, Γοδίν, Φελίπε Λουίς στην άμυνα, με τους Γκάμπι, Αουγκούστο Φερνάντεθ να αποτελούν τα αμυντικά χαφ. Σαούλ και Κόκε ήταν στα άκρα και ο Γκριζμάν είχε ελεύθερο ρόλο, πίσω από τον μοναδικό προωθημένο Τόρες. Γκολ-οφσάιντ και… ημίχρονο!
Η Ρεάλ μπήκε με σαφή σκοπό να πιέσει, να δημιουργήσει φάσεις και να πετύχει ένα γρήγορο γκολ. Και το κατάφερε! Αφού ο Όμπλακ είπε στο 6’ «όχι» στην εξ’ επαφής προσπάθεια του Κασεμίρο, δεν κατάφερε να κάνει το ίδιο εννιά λεπτά αργότερα. Ο Κρόος εκτέλεσε το φάουλ από τα αριστερά, ο Μπέιλ έκανε την κεφαλιά προς τα πίσω και ο Σέρχιο Ράμος με προβολή άνοιξε το σκορ. Γκολ, όμως, που δεν έπρεπε να μετρήσει, καθώς ο σκόρερ ήταν σε θέση οφσάιντ!
Οι «μερέγχες» συνέχισαν να έχουν τον έλεγχο του ματς, αλλά δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν μετά το γκολ κάποια άλλη φάση και από το 25’ και μετά, αποφάσισαν να δώσουν την μπάλα στην Ατλέτικο για να φτιάξει αυτή παιχνίδι, το οποίο είναι και το… αδύναμο στοιχείο της. Και φάνηκε πως έκαναν πολύ σωστά, αφού πέραν κάποιων μακρινών σουτ του Γκριζμάν, οι «ροχιμπλάνκος» δεν κατάφεραν να απειλήσουν και το πρώτο ημίχρονο πέρασε αναίμακτα για τη Ρεάλ.
«Αυτοκτονία» με το καλημέρα για Ατλέτικο
Ο Σιμεόνε έκανε με την έναρξη του δευτέρου μέρους την πρώτη του αλλαγή, βγάζοντας τον πολύ κακό Αουγκούστο Φερνάντες και περνώντας στη θέση του τον Καράσκο. Η Ατλέτικο μπήκε πολύ δυνατά στην επανάληψη και κέρδισε πέναλτι σε ανατροπή του Τόρες από τον Πέπε. Ο Γκριζμάν ανέλαβε την εκτέλεση στο 48’ αλλά έστειλε τη μπάλα με πολύ δύναμη στο κέντρο και στο οριζόντιο δοκάρι, σπαταλώντας σπουδαία ευκαιρία για να φέρει το ματς στα ίσια.
Οι «ροχιμπλάνκος» συνέχισαν να έχουν την κατοχή και να πιέζουν και είχαν δύο ακόμη μεγάλες ευκαιρίες να ισοφαρίσουν. Αρχικά, στο 54’ ο Σάβιτς δεν κατάφερε να στείλει τη μπάλα από πολύ κοντά στα δίχτυα με προβολή, ενώ πέντε λεπτά αργότερα, μετά από σέντρα του Γκριζμάν, το μονοκόμματο σουτ του Σαούλ πέρασε ελάχιστα άουτ. «Θεία» δίκη και παράταση!
Η Ατλέτικο πίεζε, έψαχνε το γκολ της ισοφάρισης, αλλά η Ρεάλ ήταν αυτή που έφθασε μια ανάσα από το να… κλειδώσει την κούπα. Στο 70’ ο Μπενζεμά δεν κατάφερε να νικήσει τον Όμπλακ από θέση τετ-α-τετ και στο 78’, Κριστιάνο και Μπέιλ δεν κατάφεραν να νικήσουν σε μεγάλη διπλή ευκαιρία τόσο τον Σλοβένο τερματοφύλακα όσο και τους αντίπαλους αμυντικούς. Αυτή η ευκαιρία ήταν και η πρώτη, που η άμυνα της Ατλέτικο ένιωσε τον Ρονάλντο, ο οποίος ήταν εξαφανισμένος σε όλη την αναμέτρηση!
Ένα λεπτό μετά, οι «ροχιμπλάνκος» πήραν αυτό που άξιζαν στο ματς. Ο Χουανφράν γύρισε τη μπάλα παράλληλα με την εστία και ο Καράσκο μπήκε με τη μπάλα στα… δίχτυα, ισοφάρισε και έκανε ίσως τον πιο ΕΠΙΚΟ πανηγυρισμό σε τελικό Champions League. Έτρεξε στην κερκίδα με τους οπαδούς της ομάδας, ανέβηκε πάνω και έδωσε ένα… ρουφηχτό φιλί στην κοπέλα του! Οι δύο ομάδες έδειξαν να συμβιβάζονται με το 1-1 και ο τελικός οδηγήθηκε στην παράταση.
«Σούπα» η παράταση και πέναλτι
Η κούραση των δύο ομάδων ήταν δεδομένη και φάνηκε ξεκάθαρα στην παράταση. Ενδεικτικό είναι ότι στο πρώτο δεκαπεντάλεπτο, ούτε η Ρεάλ αλλά ούτε και η Ατλέτικο κατάφεραν να δημιουργήσουν κάποια αξιόλογη ευκαιρία μπροστά στις δύο εστίες. Μια από τα ίδια και στην δεύτερη παράταση, με τις συμπολίτισσες να μην μπορούν να δημιουργήσουν φάσεις στα αντίπαλα καρέ και μοιραία να οδηγούνται στα πέναλτι!
Ρεάλ στη «ρώσικη» ρουλέτα!
Στη διαδικασία των πέναλτι, οι παίκτες της Ατλέτικο αποδείχθηκε ότι δεν είχαν την… ψυχή με την οποία έπαιζαν στο ματς! Και αυτό διότι ο Χουανφράν, με το σκορ στο 4-3, έστειλε τη μπάλα στο δεξί δοκάρι και αμέσως μετά, ο Κριστιάνο Ρονάλντο σκόραρε το τελευταίο πέναλτι, χαρίζοντας στην ομάδα του, το 11ο τρόπαιο της ιστορίας της.
Πρόκειται ουσιαστικά για τη σφραγίδα στα όσα συμφωνήθηκαν στο τελευταίο Eurogroup, πριν εκταμιευτεί η πρώτη δόση. Οπως αναφέρεται στο ΦΕΚ:
Εγκρίνουμε α) το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αξιοποίησης (Asset Development Plan) που ενέκρινε το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. Α.Ε. με την από 26.4.2016 απόφασή του, και την αξιοποίηση των συμπεριλαμβανομένων σε αυτήν περιουσιακών στοιχείων, ήτοι: 1) Δεκατέσσερα (14) Περιφερειακά Αεροδρόμια, 2) Ελληνικό, 3) Αστέρας Βουλιαγμένης, 4) Αφάντου Ρόδος, 5) ΔΕΣΦΑ, 6) ΟΛΠ, 7) ΟΛΘ, 8) ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΤΥ ,9) ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ, 10) Ηλεκτρονική Δημοπρασία III, IV, V, VI και άλλα μικρά ακίνητα, 11) Μαρίνες, 12) ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ, 13) ΕΛΠΕ, 14) ΟΤΕ, 15) ΔΕΗ, 16) ΕΥΑΘ, 17) ΕΥΔΑΠ, 18) ΔΕΠΑ, 19) ΕΛΤΑ, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και την εθνική νομοθεσία.
Σύμφωνα με το σχέδιο, η επένδυση στο Ελληνικό θα προχωρήσει καθώς τις επόμενες 20 ημέρες ενδεχομένως να υπάρξει υπογραφή της σύμβασης και να γίνει η κύρωση από τη Βουλή. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι προβλέπεται η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας οδού για την οποία μόλις πριν λίγες ημέρες ο υπουργός Υποδομών, Χρήστος Σπίρτζης, είχε βάλει εμπόδια. Τώρα πρέπει αν αρθούν τα εμπόδια στον διαγωνισμό παραχώρησης της Εγνατίας Οδού που μπήκαν με την ρύθμιση Σπίρτζη που απαγορεύει την κατασκευή νέων μετωπικών σταθμών διοδίων στις εθνικές οδούς, μέχρι να τοποθετηθεί και να λειτουργήσει το νέο ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμής διοδίων.
Επίσης, προβλέπεται η πώληση του 23% της ΕΥΑΘ αλλά και του 17% της ΔΕΗ, μάλιστα εντός του 2016. Για τα ΕΛΠΕ (35% ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ) αναφέρεται πως προγραμματίζεται η πρόσληψη συμβούλων μέχρι το 3° τρίμηνο 2016 για την αξιολόγηση εναλλακτικών στρατηγικών επιλογών και υποβολή σχετικών εισηγήσεων. Για τον ΟΤΕ, θα πωληθεί το 10% που κατέχει το δημόσιο με μεταφορά του στο ΤΑΙΠΕΔ και αναμένεται να προσληφθεί άμεσα σύμβουλος.
Συγκεκριμένα, η λίστα που έχει «κλειδώσει» προβλέπει:
Περιφερειακά Αεροδρόμια
Οικονομικό κλείσιμο (Financial Close) και παράδοση αεροδρομίων Νοέμβριος 2016
Ελληνικό - Επίτευξη συμφωνίας συμβαλλομένων μερών επί μνημονίου κατανόησης έως την 15η Απριλίου και επικύρωσή της από τη Βουλή. (Η πορεία της αποκρατικοποίησης έχει καθυστερήσει).
Αστέρας Βουλιαγμένης - Σχέδιο προεδρικού διατάγματος σε προετοιμασία και έγκριση από το ΚΣΔ έως το τέλος Απριλίου 2016. (Η πορεία της αποκρατικοποίησης έχει καθυστερήσει).
Αφάντου Ρόδου - Αναμένεται έγκριση από το Κεντρικό Συμβούλιο Διοίκησης του αναθεωρημένου σχεδίου προεδρικού διατάγματος για την εκ νέου υποβολή του στο Συμβούλιο της Επικρατείας
ΔΕΣΦΑ - Η συναλλαγή τελεί υπό την έγκριση της ΓΔ Ανταγωνισμού της ΕΕ
ΟΛΘ - Μεταβίβαση και κατανομή των διοικητικών και λοιπών αρμοδιοτήτων του ΟΛΘ στην Ελληνική Δημοκρατία/Ρυθμιστική Αρχή Λιμένος με βάση την αναθεωρημένη σύμβαση παραχώρησης.
ΤΡΑΙΝΟΣΕ & ΕΕΣΤΥ - Στις 22 Ιουνίου η υποβολή δεσμευτικών προσφορών
Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών - Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΔΑΑ και ΤΑΙΠΕΔ για την παράταση της σύμβασης παραχώρησης έχουν ξεκινήσει. Εξετάζεται η πώληση του 30% από το δ.σ. του ΤΑΙΠΕΔ.
ΕΛΤΑ - Μεταφορά στο νέο Ταμείο μετά από σχέδιο αναδιάρθρωσης, το οποίο θα εκπονηθεί μέσα στο τελευταίο εξάμηνο από την μεταφορά.
ΔΕΠΑ - Επιλογή συμβούλων από ΤΑΙΠΕΔ μέχρι το 3ο τρίμηνο του 2016 - Αξιοποίηση των εναλλακτικών επιλογών και επανεκκίνηση διαδικασίας
ΕΥΔΑΠ - Η μέθοδος αξιοποίησης προβλέπει την πώληση του 11% των μετοχών, με το ΤΑΙΠΕΔ να κατέχει το 27% των μετοχών.
ΕΥΑΘ - Προβλέπεται η πώληση του 23% - Έως το τρίτο τρίμηνο το ΤΑΙΠΕΔ θα επιλέξει συμβούλους.
ΔΕΗ - Προβλέπεται πώληση του 17% - Πρόσληψη συμβούλων από ΤΑΙΠΕΔ μέχρι το 3ο τρίμηνο του 2016.
ΟΤΕ - Μεταφορά του 10% από το Ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ για πώληση
ΕΛΠΕ - Προβλέπεται πώληση του 35% - Πρόσληψη συμβούλων μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2016 για την αξιολόγηση εναλλακτικών στρατηγικών επιλογών και υποβολή σχετικών εισηγήσεων
Εγνατία Οδός - Σεπτέμβριος 2016 η εκτιμώμενη έναρξη της πρώτης φάσης του διαγωνισμού (εκδήλωση ενδιαφέροντος).
Μαρίνες - Το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ αξιολογεί τις εναλλακτικές επιλογές και εκκρεμεί η τελική απόφαση
Με φόντο το γαλάζιο ορίζοντα... Μετά τη Νάξο, η Άνδρος είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων και αποτελεί αγαπημένο και κοντινό προορισμό από την Αθήνα.
Πανέμορφες παραλίες, γραφικά σοκάκια, αρχοντικά νεοκλασσικά και τρεχούμενα νερά, συνθέτουν την εικόνα αυτού του νησιού των Κυκλάδων που αποπνέει αρχοντιά. Η Άνδρος αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά και οικονομικά κέντρα στην αρχαιότητα, ενώ κατά τον 19ο αιώνα ανέπτυξε ένα μεγάλο στόλο που επεκτάθηκε ακόμα περισσότερο τον 20ο αιώνα, κάτι που έχει αφήσει το στίγμα του στο νησί μέχρι και σήμερα.
Οι πιο τουριστικές περιοχές στην Άνδρο είναι η Χώρα και το Μπατσί, ενώ έχει πλήθος από αξιοθέατα που προσθέτουν ακόμη ένα λόγο για τον οποίο έχει υψηλή τουριστική κίνηση. Στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, ωστόσο, θα δει κανείς μία πιο παρθένα και ακατέργαστη πλευρά του νησιού με ήρεμες παραλίες που σας καλούν να τις εξερευνήσετε. Ορεινά και παραθαλάσσια χωριά προσφέρουν μια ποικιλία σε όσους αποφασίσουν να κάνουν διακοπές εδώ, αλλά κοινός παράγοντας είναι ο γαλάζιος ορίζοντας που προσφέρει μια ατελείωτη γαλήνη.
Ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα του νησιού είναι το σπήλαιο στο χωριό «Αλαδινό» το οποίο έχει ηλικία 4,5-5 εκατομμυρίων ετών και έκταση περίπου 500 τ.μ. Κρεμαστοί βράχοι, σταλακτίτες και σταλαγμίτες προσφέρουν ένα ξεχωριστό θέαμα. Επιπλέον ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της Χώρας είναι το Κάστρο της Άνδρου, αλλά μετά το βομβαρδισμό από τους Γερμανούς το 1943, σήμερα έχουν μείνει μόνο τα ερείπια. Μια βόλτα σίγουρα αξίζει και στην Παλιά Πόλη της Άνδρου όπου θα δει κανείς πολλά βενετσιάνικα στοιχεία.
Όσον αφορά τις παραλίες του νησιού μπορεί να βρει κανείς πιο ήρεμες, αλλά και καλά οργανωμένες ανάλογα με το τι θέλει. Οι περισσότεροι επισκέπτες του νησιού συγκεντρώνεται κατά μήκος της διαδρομής Γαύριο - Μπατσί, αλλά αν κανείς ψάξει λίγο παραπάνω θα βρει δεκάδες άλλες εξίσου όμορφες παραλίες.
Σε κάθε περίπτωση η Άνδρος αποτελεί έναν κυκλαδίτικο προορισμό που είναι κοντινός, αλλά προσφέρει όλα όσα αναζητά κανείς στις διακοπές τους.
newsbeast
Μείνετε ενημερωμένοι μόνο με ένα Like στη σελίδα μας στο Facebook.
Η πρόπολη είναι ένα προϊόν της μέλισσας που προκύπτει από την επεξεργασία ρητινωδών χυμών από φλοιούς και οφθαλμούς ορισμένων φυτών μαζί με ειδικά ένζυμα που παράγονται από την ιδία την μέλισσα και την προσθήκη, ενδεχομένως, υπολειμμάτων γύρης και κεριού. Έτσι μπορεί να πει κανείς ότι πρόκειται για μια «σούπα» μικροβιακής καλλιέργειας μιας και χρησιμοποιείται για την αποστείρωση και την προστασία της κυψέλης από κάθε μικρόβιο χάρις την ισχυρή αντιμικροβιακή και αντιϊική ιδιότητα.
Ποιος ο ρόλος της πρόπολης
Η πρόπολη χρησιμοποιείται από τις μέλισσες για πολλούς σκοπούς, αλλά δυο είναι οι βασικότεροι. Ο πρώτος από αυτούς είναι για την δημιουργία μιας πάστας, με την όποια θα «γεμίζουν» όλα τα ανοίγματα, οπές, ρωγμές από τις οποίες μπορεί να εισέλθει ξένο ως προς το μελίσσι σώμα. Αυτό μπορεί να είναι νερό, σκόνη ή κάποιο οργανικό υπόλειμμα που προέρχεται από το εξωτερικό περιβάλλον ή και κάποιος ξένος οργανισμός όπως μια πεταλούδα, μια σφήκα, ένα σαλιγκάρι ή ακόμη και ένα ποντίκι. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε την χρήση της πρόπολης σαν έναν αντί-μικροβιακό, βακτηριοκτόνο αδιάβροχο στόκο, με τον όποιο η μέλισσα επιδιορθώνει το σπίτι της. Ο δεύτερος και σημαντικότερος λόγος είναι για να επιτρέπει στην μέλισσα να «βαλσαμώσει» το πτώμα οποιουδήποτε εισβολέα καταφέρει να εισέρθει στο μελίσσι. Ο εισβολέας είναι σίγουρο πως θα θανατωθεί από τις μέλισσες-φύλακες, όμως είναι αδύνατον να μεταφερθεί το πτώμα του έξω από το μελίσσι. Το εσωτερικό του μελισσιού είναι, και πρέπει να διατηρείται πιο αποστειρωμένο από τον θάλαμο ενός χειρουργού και για τον λόγο αυτό πρέπει να αποτραπεί η αποσύνθεση του πτώματος και η εξάπλωση των μικροβίων που αυτό μεταφέρει. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα πτώμα που βαλσαμώνεται με πρόπολη μπορεί να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα της τάξης των 3-5 χρονών, ίσως και παραπάνω!! Άλλοι λόγοι, είναι η λείανση μυτερών εξογκωμάτων μέσα στο μελίσσι, ή και ως προστατευτικό, αντιβακτηριδιακό επίχρισμα στα κελιά όπου θα τοποθετήσει η βασίλισσα τα αυγά της.
Φυτά που δίνουν πρόπολη
Δυστυχώς, η μέλισσα δεν μπορεί να παρασκευάσει πρόπολη από οποιοδήποτε φυτό ή δέντρο. Όλα τα ειδή λεύκας, σημύδας, σκλήθρας, ιτιάς, βελανιδιάς, φτελιάς, οξείας, ιπποκαστανιας, ευκαλύπτου, όλα τα κωνοφόρα, αλλά και αλλά δέντρα και φυτά παράγουν ρητίνες που χρησιμεύουν για την παρασκευή πρόπολης από την μέλισσα.
Ιστορία της πρόπολης
Είναι γνωστό ότι η χρήση της πρόπολης γινόταν από την αρχαιότητα. Το όνομα της το έχει πάρει άλλωστε από τους αρχαίους Έλληνες και δηλώνει (προ της πόλης) ότι την ουσία αυτή την χρησιμοποιούν οι μέλισσες για τα πραγματοποιήσουν τα «οχυρωματικά τους έργα». Αναφορές για την πρόπολη έχουμε από τον Ιπποκράτη, τον Αριστοτέλη, τον Γαληνό, τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο και άλλους. Φαίνεται πως στην αρχαιότητα την είχαν σε πολλή μεγάλη εκτίμηση και αποτελούσε ένα από τα βασικότερα θεραπευτικά «όπλα». Αναφορές για την πρόπολη έχουμε και από άλλους λαούς της Αφρικής, της Ρωσίας και όχι μόνο. Αναφορά για την πρόπολη υπάρχει και στα κείμενα της βίβλου, όπου αναφέρεται ως το «βάλσαμο της Gilead».
Φυσικές ιδιότητες της πρόπολης
Η πρόπολη είναι μια ρητινώδης, κολλώδης γόμα με χρώμα που ποικίλει από κίτρινο-πράσινο, πορτοκαλή-πράσινο μέχρι καστανό και σκούρο καφέ. Το χρώμα της εξαρτάται από το φυτό προέλευσης της, από τις προσμείξεις κεριού και γύρης αλλά και από τον χρόνο παραμονής της στο μελίσσι. Σε χαμηλές θερμοκρασίες μικρότερες από 15ο C η πρόπολη είναι υαλοποιημένη και άρα ιδιαίτερα σκληρή. Σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες από 30ο C αρχίζει και αποκτάει πλαστικότητα και μετατρέπεται αυξητικά σε κολλώδη, γοώδη ουσία. Τυπικά, η πρόπολη λιώνει στους 60-70ο C και έχει πυκνότητα περίπου 1,12gr/ml. Είναι εντελώς αδιάλυτη στο νερό και διαλύεται στην αιθυλική αλκοόλη, στην γλυκούλη και σε άλλους οργανικού διαλυτές.
Χημική σύσταση της πρόπολης
Η ακριβής χημική σύσταση της πρόπολης είναι ακόμη άγνωστη, και για τον λόγο αυτό δεν μπορεί να παρασκευαστεί στο εργαστήριο. Γενικά, η πρόπολη περιέχει φαλαινοειδή σε ποσοστό περίπου 50% και άλλες ουσίες όπως ρητίνες, αιολικά οξέα και εστέρες, κερί, πτητικά ελαία, πρωτεΐνες, αρκετά μεταλλικά στοιχειά, κετόνες, κινίνες, στεροειδή κ.α.
Συλλογή της πρόπολης
Οι φυτικές ρητίνες που χρειάζονται για την παρασκευή πρόπολης τις μαζεύει εξειδικευμένη ομάδα μελισσών, οι οποίες ονομάζονται συλλέκτριες πρόπολης.
Οι παράγωγες που επηρεάζουν το ποτέ οι μέλισσες θα μαζεύουν πρόπολη είναι ακόμη άγνωστοι. Γενικά, η πρόπολη συλλέγεται από την αρχή της άνοιξης ή του καλοκαιριού μέχρι και τις αρχές του χειμώνα. Η συλλογή πρόπολης από τον μελισσοκόμο, επομένως, γίνεται μέσα σε εκείνη την περίοδο. Ο σωστός τρόπος, με τον όποιο εξάγουμε πρόπολη από το μελίσσι είναι με την χρήση ειδικών τελάρων, τα όποια εισάγονται στο μελίσσι. Τα τελάρα αυτά έχουν κενά, τα όποια η μέλισσα γεμίζει με πρόπολη. Γενικά, η μέλισσα «στρώνει» τις εσωτερικές επιφάνειες και τις διαφορές οπές του μελισσιού με πρόπολη. Ο μελισσοκόμος μπορεί να ξύσει με μια ξύστρα τις επιφάνειες αυτές και να συλλέξει την πρόπολη. Η τακτική αυτή δεν είναι σωστή, και η πρόπολη που συλλέγεται με αυτόν τον τρόπο είναι κατώτερης ποιότητας και μερικές φορές ακατάλληλη για την παρασκευή σκευασμάτων.
Τα ειδή της πρόπολης
Είναι λογικό η πρόπολη να έχει διαφορετικές ιδιότητες ανάλογα με τα φυτά από τα όποια προέρχεται. Σύμφωνα με έρευνες, φαίνεται ότι: • Η καφέ πρόπολη αποδίδει καλύτερα για τα βακτηρίδια και τους μύκητες. • Η κόκκινη πρόπολη αποδίδει καλύτερα για τους ιούς • Η πράσινη πρόπολη Βραζιλίας αποδίδει καλύτερα για τον Καρκίνο
Σκευάσματα πρόπολης
Η πρόπολη μπορεί να φτάσει στο εμπόριο υπό την μορφή ακατέργαστης στερεής πρόπολης ή με την μορφή σκευασμάτων πρόπολης. Τέτοια είναι η σκόνη πρόπολης, πάστες, αλοιφές, γαλακτώματα πρόπολης, αλκοολικά ή γλυκολικα βάμματα και εκχυλίσματα πρόπολης, σιρόπια πρόπολης, αλοιφές πρόπολης, ελαία πρόπολης, χάπια και ταμπλέτες πρόπολης κ.α. Επίσης, σκευάσματα πρόπολης μπορούν να συνδυαστούν με αλλά προϊόντα της μέλισσας, όπως η γύρη και το μέλι, ή ακόμη και με αλλά βοτανικά σκευάσματα.
Θεραπευτική αξία της πρόπολης
Γενικά, η πρόπολις μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο αντιμετώπισης πνευμονολογικών, αυτόνομων και εκφυλιστικών παθήσεων, σε γυναικολογικές, δερματολογικές,γαστρεντερολογικές, ωτορινολαρυγγολογίας παθήσεις, σε παθήσεις και λοιμώξεις στοματικής κοιλότητας, στην χειρουργική, στην ανάρρωση από χειρουργικές επεμβάσεις, από ασθένεια ή από τα συμπτώματα ακτινοθεραπείας. Χρησιμοποιείται και σε άλλες παθήσεις, φλεγμονές,λοιμώξεις, ιώσεις κ.τ.λ. Το εύρος χρήσης της πρόπολης είναι τεράστιο και είναι ακόμη υπό διερεύνηση.
Ειδικότερα, η πρόπολη έχει τις εξής θεραπευτικές ιδιότητες/δράσεις : Αντιφλεγμονώδης δράση: Διεγείρει την κινητικότητα των μικροφάγων κυττάρων του ανοσοποιητικού και καταστέλλει κάποια ένζυμα τα όποια επιτρέπουν σε μια φλεγμονή να αναπτυχθεί. Αντισηπτική – αντιβακτηριδιακή δράση: Η πρόπολη έχει ευρύτατο μικροβιοκτόνο φάσμα Αντί-υικές ιδιότητες: Η πρόπολη έχει ευρύ αντί-οίκο φάσμα, ενώ η δραστικότητα της εναντίων των ιών ενισχύεται σημαντικά σε συνδυασμό με την γύρη και τον βασιλικό πολτό. Έχει πιστοποιημένη δράση κατά των ιών, συμπεριλαμβανόμενου της γρίπης, του Η1Ν1 και Η1Ν3. Η κόκκινη πρόπολη της Κούβας, σε μελέτες in Vitro, σκοτώνει όλα τα καρκινικά κύτταρα και τον ιό του HIV (AIDS), ενώ φαίνεται να έχει δράση έναντι του ιού HPV (κονδυλωμάτων).
Αντιμυκητιακες ιδιότητες: Η αντιμυκητιακη δράση της πρόπολης έχει επιβεβαιωθεί και πρακτικά εναντίων της Candida albicans, Trichomonas vaginalis, κολοβακτηριδίων και άλλων βακτηρίων, μυκήτων και παρασίτων. Παράλληλα, με όλα τα παραπάνω, έχει δειχτεί ότι η μακροχρόνια χρήση πρόπολης δεν οδηγεί στην δημιουργία ανθεκτικών στελεχών παθογόνων μικροοργανισμών, ενώ παράλληλα καταστρέφει το ίδιο εύκολα παθογόνους μικροοργανισμούς που έχουν γίνει ανθεκτικοί στα αντιβιοτικά.
Αντιοξειδωτική δράση: Η ιδιότητα αυτή της πρόπολης εκδηλώνεται με την σάρωση τωνελεύθερων ριζών οξυγόνου. Παράλληλα, προστατεύει την βιταμίνη C από την οξείδωση. Αντί-ηπατοτομιών και ηπατοπροστατευτική δράση
Αναλγητική, Αναισθητική δράση: Έχει δειχτεί ότι ορισμένα φλαβονοειδή της πρόπολης έχει παρόμοια δράση με ορισμένα αναλγητικά φάρμακα.
Αντικαρκινική δράση: Η πρόπολη εμφανίζει κυτταρολογική δράση εναντίων του ινοσαρκώματος στο παχύ έντερο, καθυστερεί την εξέλιξη του καρκίνου του δέρματος, προκαλεί απόπτωση των καρκινικών κυττάρων του ήπατος και γενικά, εμποδίζει την αναπνοή των καρκινικών κυττάρων. Ο συνδυασμός πρόπολης με δηλητήριο μέλισσας έχει 100% μεγαλύτερη ικανότητα καταστροφής των καρκινικών κυττάρων και όγκων.
Αναγεννητική ιστολογική δράση: Είναι αξιοπερίεργο το γεγονός ότι, ενώ η πρόπολη εμφανίζει κατασταλτική και μερικές φορές τοξική δράση απέναντι στα καρκινικά κύτταρα, διεγείρει την αναγέννηση των υγιών ιστών. Μια από τις βασικότερες χρήσεις της πρόπολης, από την αρχαιότητα, ήταν η επούλωση των πληγών στο δέρμα ή στην στοματική κοιλότητα. Επίσης, έχει αναλγητική δράση του τραυματισμένου μυϊκού συστήματος, τόσο με εσωτερική, όσο με εξωτερική χρήση (με αλοιφή).
Ανοσοποιητική δράση: Έχει αποδειχτεί ότι η πρόπολη διεγείρει και ενισχύει το γενικό και ειδικό ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ παράλληλα αυξάνει την ιντερφερονη, προκαλώντας κυτταρική και χημική ανοσία.
Συνεργατική δράση με τα αντιβιοτικά: Έχει παρατηρηθεί ότι η πρόπολη παρουσιάζει συνεργατική δράση με ορισμένα αντιβιοτικά, ενισχύοντας την δράση τους. Υπάρχουν αντιβιοτικά με τα όποια παρουσιάζει ισχυρή, μέτρια και μικρή συνεργεία, με εύρος Χ10 έως Χ100 ενίσχυση. Επίσης, υπάρχει η προοπτική συνδυασμού της πρόπολης με αλλά φάρμακα για την ενίσχυση της δράσης τους. Παρουσιάζει συνεργατική δράση με την βιταμίνη C και το ένζυμο Βρωμελαινη. Φαίνεται να έχει παράλληλη δράση με ανοσο-ενισχυτικά βότανα. Αντιισταμινική δράση: Η πρόπολη, και σε συνδυασμό με την γύρη, βοηθά στην υποχώρηση των συμπτωμάτων των αλλεργιών και στην σταδιακή ανοσοποίηση.
Πρακτικά…που χρησιμοποιούμε την πρόπολη στην καθημερινότητα
• Θωράκιση Ανοσοποιητικού συστήματος Μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί βάμμα πρόπολης εσωτερικά για να ενισχύσει και να ανοσοποιήσει τον οργανισμό του από ιώσεις, κρυολογήματα και αλλεργίες και να διατηρεί ένα ισχυρό ενοποιητικό σύστημα. Παράλληλα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την διάρκεια μιας ίωσης, επιταχύνοντας την ανάρρωση και αμβλύνοντας τα συμπτώματα. Έχει άμεσα αποτελέσματα στον Ίο της γρίπης, των πουλερικών, του Η1Ν1 και του Η1Ν3.
• Ταχύτατη επούλωση πληγών Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πληγές, αμυχές, μώλωπες, εκχυμώσεις, πρηξίματα, οιδήματα, τραύματα και μολύνσεις κάθε τύπου στο δέρμα ή στην στοματική κοιλότητα. Η πρόπολη προκαλεί αντισηψία και ταχύτατη επούλωση, προστατεύοντας παράλληλα από μικρόβια και βακτήρια. Παράλληλα, προσκολλάται στην πληγή ή το οίδημα και το αδιαβροχοποιεί.
• Καταπολέμηση δερματικών προβλημάτων Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία συνήθων δερματικών προβλημάτων, τσιμπημάτων, φλογώσεων, στιγμάτων, ακμής αλλά και για την καταπολέμηση σοβαρότερων δερματικών προβλημάτων, όπως εκζέματα, ψωρίαση και αλλά. Η πρόπολη αποτελεί την μονή θεραπεία για ορισμένα ειδή ψωριάσεων, όπως για παράδειγμα η μετατραυματική ψωρίαση. Παράλληλα, μπορούμε να χρησιμοποιούμε σαπούνια, αφρόλουτρα, αλοιφές και οδοντόκρεμες που περιέχουν πρόπολη για την φροντίδα του σώματος.
Με ποιο τρόπο γίνεται η λήψη πρόπολης; Μπορούμε να την παίρνουμε εσωτερικά με την μορφή αλκοολικού βάμματος, σε στερεή μορφή υπό την μορφή σκόνης ή ταμπλέτας και, ενδεχομένως, υπό την μορφή άλλου βρώσιμου ή ποσίμου σκευάσματος που περιέχει πρόπολη.
Πόση πρόπολη μπορεί να παίρνει κάποιος; Δεν υπάρχει περιορισμός, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να τύχουμε υπερδοσολογίας και ότι η πρόπολη δεν έχει τοξική δράση στον οργανισμό. Παρόλα αυτά, για πρόληψη μπορεί να παίρνει κανείς 1-3 ταμπλέτες πρόπολης ημερησίως ή ακόμη καλύτερα 20-25 σταγόνες αλκοολικού βάμματος πρόπολης περιεκτικότητας τουλάχιστον 30%. Στην περίπτωση θεραπευτικής αγωγής, η λήψη της γίνεται σύμφωνα με τις συστάσεις ειδικού μελισσοθεραπευτη, βοτανοθεραπευτη ή φυσιατρου ή του γιατρού.
Επισήμανσις: Οι αντιαλλεργικές ιδιότητες της πρόπολης είναι διαπιστωμένες όμως κάποια άτομα (πέντε στα χίλια) έχουν αλλεργία στα προϊόντα της μέλισσας, αυτά τα άτομα πρέπει να είναι προσεχτικά και να συμβουλεύονται πάντα το γιατρό τους.
Οι αρχαιότερες από ανθρώπινο είδος που έχουν ανακαλυφθεί
Μυστήριες δακτυλιόσχημες κατασκευές που δημιουργήθηκαν πριν από 176.000 χρόνια από τους Νεάντερταλ με τη χρήση σπασμένων σταλαγμιτών βαθιά μέσα σε σπήλαιο της νοτιοδυτικής Γαλλίας υποδηλώνουν ότι οι πιο πρόσφατοι συγγενείς μας που έχουν εξαφανιστεί ήταν περισσότερο επιδέξιοι από ό,τι γνωρίζαμε έως τώρα.
Σε έρευνα που εκδόθηκε χθες στο επιστημονικό περιοδικό Nature, επιστήμονες περιέγραψαν έξι κατασκευές από πέτρες που ανακαλύφθηκαν περίπου 336 μέτρα από την είσοδο του Σπηλαίου Μπρουνικέλ στο διαμέρισμα της Γαλλίας Αβεϊρόν. Ενώ η χρήση τους παραμένει άγνωστη, συγκαταλέγονται μεταξύ των αρχαιότερων κατασκευών που ξέρουμε από ανθρώπινο είδος.
Οι επιστήμονες απέδωσαν το έργο στους Νεάντερταλ, οι οποίοι άκμαζαν στην Ευρώπη τότε αλλά εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 40.000 χρόνια, μετά από την έλευση στην Ευρώπη του δικού μας είδους, Homo sapiens, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στην Αφρική πριν από περίπου 200,000 χρόνια.
Οι έξι τοίχοι χαμηλού ύψους κατασκευάστηκαν με κομμάτια σταλαγμιτών (πετρωμάτων που δημιουργούνται από κοιτάσματα ορυκτών από το νερό που στάζει από τις οροφές στο πάτωμα των σπηλαίων). Δύο από αυτούς, σε σχήμα δακτυλίου, έχουν διαστάσεις 6,7 με 4,5 μέτρα ο ένας και 2,2 με 2,1 μέτρα ο άλλος. Και οι έξι κατασκευές φέρουν ίχνη φωτιάς.
«Μετέφεραν πάνω από δύο τόνους σπασμένων σταλαγμιτών», είπε η παλεοκλιματολόγος Ντομινίκ Ζαντί, του Εργαστηρίου Κλιματολογικών και Περιβαλλοντολογικών Επιστημών της Γαλλίας. Ο καθηγητής προϊστορίας του Πανεπιστημίου του Μπορντό Ζακ Ζομπέρ είπε ότι ο σκοπός αυτών των κατασκευών στον «κάτω κόσμο», όπως τον περιέγραψε, παραμένει ένα μυστήριο: «Θα μπορούσε να είναι για συγκεκριμένη οικιακή χρήση ή για πολιτιστική», είπε.
Τα ευρήματα αποτελούν περαιτέρω ένδειξη ότι οι Νεάντερταλ δεν ήταν οι βραδύνοες ξάδελφοί μας, όπως παρουσιάζονται συχνά. Έρευνες υποδηλώνουν ότι οι Νεάντερταλ χρησιμοποιούσαν σύνθετες μεθόδους κυνηγιού, προφορική γλώσσα, χρώματα στο σώμα, τη φωτιά με επιδέξιο τρόπο και έθαβαν τους νεκρούς των.
Ο Ζομπέρ είπε ότι υπάρχουν άλλα παραδείγματα κατασκευών από τους Νεάντερταλ όπως εστίες μαγειρικής και εργαστήρια λιθοξοΐας, «αλλά ποτέ κατασκευές αυτού του εύρους, και σε τέτοιο πλαίσιο τόσο βαθιά μέσα σε σπήλαιο».
Η κατασκευή τέτοιων έργων απαιτεί ηγέτες, κινητοποίηση ατόμων για να εκτελέσουν το έργο, δημιουργία υλικού δόμησης και φώτιση του χώρου για μεγάλα διαστήματα, εξήγησε ο Ζομπέρ. Σύμφωνα με τη Ζαντί, οι Νεάντερταλ μάλλον έκαιγαν οστά για φωτισμό.
«Αυτό είναι έργο μιας ομάδας τουλάχιστον τριών ή τεσσάρων ατόμων, ίσως και παραπάνω. Όλα αυτά υποδεικνύουν μια δομημένη κοινωνία», τόνισε ο Ζομπέρ.
Οι Νεάντερταλ και οι σύγχρονοί τους Homo sapiens φαίνεται να είχαν περίπου όμοιες τεχνολογικές, κοινωνικές και άλλες ικανότητες, είπε ο Ζομπέρ. Υπήρχαν μερικές ανατομικές διαφορές μεταξύ των δύο ανθρώπινων ειδών, όπως το ότι οι Νεάντερταλ είχαν χαμηλότερο ύψος, ήταν εύσωμοι και είχαν μεγαλύτερα υπερόφρυα τόξα και μεγαλύτερες μύτες.
Ο περίφημος γεωδαιτικός τριγωνισμός της αρχαίας Ελλάδας είναι άλλο ένα θαυμαστό μυστήριο των προγόνων μας, καθώς η χωροθεσία των ναών και των ιερών τους σχηματίζει νοητούς γεωμετρικούς σχηματισμούς που αψηφούν λογικές ερμηνείες και καλοβαλμένα πλαίσια εγγραφής.
Το γιατί έχτιζαν οι αρχαίοι Έλληνες τους χώρους λατρείας τους κατά τρόπο που να δημιουργούν στον χάρτη ισόπλευρα και ισοσκελή τρίγωνα ή να επαληθεύουν περίπλοκες μαθηματικές σχέσεις παραμένει το μεγάλο ζητούμενο, με τα ερωτήματα που ανακύπτουν να είναι πολλά και ποικίλα: τι εξυπηρετούσε η ιερή αυτή χωροθεσία αλλά και πώς υπολόγιζαν τις τεράστιες αποστάσεις (πόσο μάλλον όταν παρεμβαλλόταν ανάμεσά τους η θάλασσα);
Και βέβαια μπορεί δύο ισοσκελή τρίγωνα να έχουν κλέψει όλη τη δόξα, εγείροντας συνωμοσιολογικές θεωρίες για ενεργειακά μαγνητικά πεδία και άλλα πολλά, ο τριγωνισμός φαίνεται πάντως πως ήταν γενικευμένη πρακτική της ελληνικής ζωής.
Το ισοσκελές τρίγωνο που δημιουργούν ο Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, ο Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα και ο Ναός του Ηφαίστου στο Θησείο της Αθήνας αλλά και το δεύτερο που περνά από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, τον Παρθενώνα και τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα έχουν τεθεί συχνά στο στόχαστρο της σύγχρονης επιστήμης, καθώς ο θείος κανόνας που φαίνεται να υπάρχει στην αναπάντεχη αυτή συμμετρία συνεχίζει να πονοκεφαλιάζει τους ερευνητές.
Τόσο ο Αριστοτέλης όσο και ο Στράβωνας παραδέχονται ότι η ίδρυση των ιερών δεν γινόταν συμπτωματικά αλλά ακολουθούσε έναν εσωτερικό κανονισμό με τη δική του απόκρυφη μεθοδολογία, αν και αμφότεροι εμφανίζονται διστακτικοί να αποκαλύψουν τις λεπτομέρειες της θείας αυτής αναλογίας.
Ήταν κοινή σε όλους γνώση και δεν χρειαζόταν περισσότερη ανάλυση ή μήπως επρόκειτο για απόκρυφες ιερατικές διδασκαλίες που μόνο οι μυημένοι έπρεπε να κατέχουν; Η αρμονική σχέση των ναών, μαντείων, τύμβων και ιερών φτάνει σε μας σήμερα μόνο ως εικόνα, μια εικόνα κολοσσιαίας σύλληψης φυσικά που προκαλεί ρίγη συγκίνησης, αν και το καλά κρυμμένο μυστικό αρνείται πεισματικά να αποκαλύψει τα ίχνη του.
Λένε συχνά ότι τη σοφία των αρχαίων Ελλήνων πολλοί λαοί ζήλεψαν και μιμήθηκαν (όπως οι Ρωμαίοι), την αποκρυφιστική διασύνδεση των χώρων λατρείας τους φαίνεται ωστόσο να μην την έμαθε κανείς. Το πράγμα είναι σαφώς αδιανόητο τόσο στη σύλληψη όσο και τη μαθηματική του ακρίβεια, μιας και ο τέλειος υπολογισμός των θέσεων πόλεων και ναών μόνο με τη βοήθεια των σύγχρονων ανθρώπινων δορυφόρων και της GPS τεχνολογίας γίνεται σχετικά εύκολος.
Ποιος ανθρώπινος νους θα μπορούσε να κάνει τέτοιες θείες μετρήσεις και ποιο ανθρώπινο χέρι θα μπορούσε να τις βάλει επί χάρτου, υπακούοντας ευλαβικά στον καθολικό και προαιώνιο όπως φαίνεται νόμο της αρμονίας. Και κυρίως, τι εξυπηρετούσε η ερμητική αυτή γεωμετρία που μπορεί κάλλιστα να λογιστεί ως ένα από τα πλέον εκπληκτικά -αν και σχετικά άγνωστα- επιτεύγματα των αρχαίων προγόνων μας;
Ελληνικός μυστικισμός και μαθηματική σκέψη
Οι αριθμοί ήταν για τους αρχαίους Έλληνες (και ειδικά τους Πυθαγόρειους) μεταφυσικές οντότητες με θεία χάρη, φορείς αλήθειας δηλαδή που μπορούσαν να καθορίσουν την θνητή μοίρα των ανθρώπων. Από τους μυστικιστικούς αυτούς πειραματισμούς με τους αριθμούς προέκυψε εξάλλου η γεωμετρία, το θείο σχέδιο του κόσμου, η οποία μετατράπηκε σε κινητήριο μοχλό των ελληνικών μαθηματικών.
Αριθμοί, γεωμετρία και η πανταχού παρούσα αστρονομία επιστρατεύτηκαν λοιπόν για να φέρουν τη συζήτηση στην οντολογία και να αποκαλύψουν την ίδια τη Δημιουργία, καθώς το θείο σχέδιο ήταν συμμετρικό και αρμονικό, ένας κύκλος ίσως ή ένα τρίγωνο.
Δεν αποκλείεται λοιπόν το σημείο επαφής των επιστημών αυτών να αποτυπώθηκε πάνω στη γη των αρχαίων Ελλήνων τόσο συμβολικά όσο και υλικά, μετατρέποντας τον ελληνικό χάρτη σε πρότυπο (ή αντανάκλαση) του ουρανού και των δικών του άβατων μυστικών.
Βωμοί, ιερά, μαντεία, ναοί, ακόμα και πόλεις ολάκερες φαίνεται να υπακούουν στον εσωτερικό αυτό κανονισμό των τέλειων γεωμετρικών σχέσεων ή των μαθηματικών τύπων, απηχώντας λες την ουράνια αρμονία των σφαιρών και τους νόμους του σύμπαντος… Πώς ανακαλύφθηκαν όλα
Παρά το γεγονός ότι σε αρχαία κείμενα συναντούμε διάσπαρτες αναφορές για τον γεωμετρικό τριγωνισμό και η ύπαρξη των αρμονικών αυτών σχέσεων δεν ήταν κατά κανέναν τρόπο μυστική, το πράγμα φαίνεται ότι πέρασε στα ψιλά της αρχαιοελληνικής εποποιίας, καθώς ο πλανήτης είχε άλλα και εξίσου σπουδαία επιτεύγματα για να μαγεύεται διαχρονικά από τους προγόνους μας.
Η αρμονία και το κάλλος της νοητής διασύνδεσης των αρχαιοελληνικών ιερών μπήκε στο στόχαστρο του γάλλου ερευνητή Ζαν Ρισσέν το 1967, κάνοντας ρητή αναφορά στον «Αρχαίο Γεωμετρικό Τριγωνισμό» και προσπαθώντας να διακριβώσει στην πράξη αν πράγματι οι αρχαίοι αρέσκονταν σε μαθηματικά παιχνίδια πάνω στον χάρτη. Το γάντι της πρόκλησης σήκωσε αργότερα ο Θεοφάνης Μανιάς («Άγνωστα Μεγαλουργήματα των Αρχαίων Ελλήνων») και λίγο μετά ο Α. Αλεξίου, οι οποίοι από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 άρχισαν να μελετούν την εσωτερική μαθηματική και αστρονομική αρμονία των αρχαιοελληνικών μνημείων.
Η απόδειξη θα ερχόταν βέβαια μόνο όταν θα γενικευόταν η χρήση του GPS και του γεωγραφικού στίγματος, που απλοποίησε τους υπολογισμούς που γίνονταν πρωτύτερα με κανόνα και διαβήτη πάνω στον ελλαδικό χάρτη. Οι εκατοντάδες επιτόπιες θεσιακές μετρήσεις σε ναούς και ιερά της Ελλάδας του καθηγητή Κοσμά Μαρκάτου αποκάλυψαν ότι το ισοσκελές τρίγωνο ήταν πιθανότατα η μονάδα του γεωδαιτικού τριγωνισμού, αν και έχουν χρησιμοποιηθεί κι άλλα πρότυπα, όπως η αρχή των ίσων αποστάσεων μεταξύ των αρχαιολογικών χώρων, το ορθογώνιο, το ισόπλευρο και το χρυσό τρίγωνο, ο κύκλος, ο ευθυγραμμισμός κ.ά.
Ο Μαρκάτος επιβεβαίωσε ορισμένες συμμετρίες που καταδεικνύουν την ύπαρξη τριγωνισμού στον αρχαίο ελληνικό χώρο. Η ετυμηγορία του GPS έδειξε ότι ο ισοσκελισμός των πλευρών των νοητών τριγώνων ήταν σχεδόν τέλειος, καθώς οι αποκλίσεις κυμαίνονται από μερικά εκατοστά ως και μερικές δεκάδες μέτρα! Η ύπαρξη των τόσων γεωμετρικών συσχετίσεων απορρίπτει αβίαστα κάθε επιφύλαξη για τυχαιότητα τέτοιων νοητικών σχημάτων, καθώς το φαινόμενο είναι τόσο κοινό και αρμονικό που δεν μπορεί να είναι εκεί συμπτωματικά. Το λένε εξάλλου και οι ίδιοι οι αρχαίοι, όπως ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς, που δεν αφήνει περιθώριο παρερμηνείας όταν διατείνεται πως «Η γεωδαισία ποιείται τας διαιρέσεις ου μόνον εις ισότητας αλλά και κατά λόγους και αναλογίας».
Αλλά και ο Αριστοτέλης μάς κλείνει το μάτι όταν μας λέει στα «Πολιτικά» του (VII, 1331a) πως «Οι καθιερωμένοι οίκοι για τη λατρεία των θεών πρέπει να βρίσκονται όχι μόνο στην κατάλληλη θέση αλλά και στην ίδια, εκτός από εκείνους τη θέση των οποίων ορίζει ξεχωριστά ο Νόμος ή κάποιο μαντείο υπό την αιγίδα του μαντείου των Δελφών». Ο Ίππαρχος συναινεί στον ισχυρισμό όταν αναφέρει ότι χρησιμοποιούσε γεωδαιτικές μεθόδους προσδιορισμού οποιουδήποτε σημείου πάνω στη Γη.
Ο Στράβων πάλι λέει: «Όσοι ασχολούνται με τις θέσεις των διάφορων τόπων λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα των αστρονόμων και των γεωμετρών σχετικά με τα σχήματα, τα μεγέθη και τις αποστάσεις», ενώ ο Παυσανίας μάς παρέδωσε ότι: «Ο δήμος του Μαραθώνα απέχει ίση απόσταση από την Αθήνα με την απόσταση της Καρύστου, που βρίσκεται στην Εύβοια, από την Αθήνα» («Αττικά» 32:3), αναφορές που δεν αφήνουν σκοτεινά σημεία για το κατά πόσο οι γεωμετρικοί συσχετισμοί ήταν επιμελώς προσχεδιασμένοι και ολότελα ηθελημένοι.
Όσο για τους ίδιους τους συσχετισμούς, ως μονάδα μέτρησης χρησιμοποιείται φυσικά το στάδιο (184,454 μέτρα), ο αριθμός π (3,14), ο αριθμός της χρυσής τομής φ (1,618), αλλά και διάφορες γνωστές στους αρχαίους γεωμετρικές αναλογίες τύπου 1:1, 3:2, 4:3, 9:8, 256:243, 8:3, 4:1, 9:2 κ.λπ. Τα δύο περίφημα ισοσκελή τρίγωνα
Η γνωστότερη και πιο μελετημένη περίπτωση γεωδαιτικού τριγωνισμού είναι το ισοσκελές τρίγωνο που σχηματίζουν ο Ναός του Ηφαίστου στην Αθήνα, ο Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο και ο Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα, με απόσταση 242 στάδια (και κεφαλή του τριγώνου το Σούνιο). Την ίδια ώρα, 23 ακόμα ζεύγη αρχαίων πόλεων στην ευρύτερη περιοχή Αττικής και Βοιωτίας απέχουν μεταξύ τους κατά… 242 στάδια!
Η έρευνα του καθηγητή Μαρκάτου έδειξε ότι, πρώτον, «το τρίγωνο Σούνιον-Αθήναι (Θησείον – Ναός Ηφαίστου)-Αίγινα είναι ισοσκελές με τις αποστάσεις Σούνιο-Αθήνα (Θησείον) και Σούνιο-Αίγινα σχεδόν ίσες» και, δεύτερον, «το τρίγωνο Δελφοί (Ομφαλός)-Αθήναι (Παρθενών)-Αίγινα (Ν. Αφαίας) είναι πρακτικώς ισοσκελές».
Το GPS απέδειξε λοιπόν με τη βοήθεια της σύγχρονης δορυφορικής τεχνολογίας αυτό που οι αρχαίοι πρόγονοί μας φαίνεται να ήξεραν σχεδόν διαισθητικά: πώς να χτίζουν αρμονικά τις πόλεις και τα ιερά τους!
Το ισοσκελές τρίγωνο με κορυφή τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο (γ.π. 37,6502 και γ.μ. 24,0245) και πλευρές τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα (γ.π. 37,7544 και γ.μ. 23,5329) και τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο (γ.π. 37,9755 και γ.μ. 23,7216) έχει πλευρές μήκους 44,82 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο ως τον Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα) και 44,96 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο ως τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο).
Όσο για το δεύτερο και εξίσου περιβόητο ισοσκελές τρίγωνο, έχει κορυφή τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς (γ.π. 38,4823 και γ.μ. 22,5012) και πλευρές τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα (γ.π. 37,7543 και γ.μ. 23,5332) και τον Παρθενώνα (γ.π. 37,9715 και γ.μ. 23,7266). Για την απόκλιση του μήκους των δύο πλευρών, το GPS μας λέει πως το ισοσκελές τρίγωνο έχει πλευρές μήκους 121,39 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς ως τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα) και 121,31 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς ως τον Παρθενώνα)! Μερικές δεκάδες μέτρα απόκλιση σε αποστάσεις δεκάδων χιλιομέτρων τις λες και αμελητέες.
Παρά το γεγονός ότι ο διπλός αυτός γεωδαιτικός τριγωνισμός έχει μαγνητίσει όλα τα βλέμματα, δεν είναι παρά σταγόνα στον ωκεανό των αρχαιοελληνικών γεωμετρικών εικόνων, οι οποίες εκτείνονται πάνω από τον χάρτη της Ελλάδας και όχι μόνο, καθώς συμπεριλαμβάνουν και τα ιερά των ελληνικών κτήσεων αλλά και των πόλεων-κρατών της ελληνικής σφαίρας επιρροής.
Από την Ακρόπολη των Αθηνών, τις Αιγές, την αρχαία Ολυμπία, τους Λέοντες της ιερής Δήλου, τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και την αρχαία Θήβα μέχρι το Δίον, τον Ναό του Απόλλωνα στην Κόρινθο, τον Ναό του Ποσειδώνα στα Ίσθμια, τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, τον Λέοντα της Χαιρώνειας και τον Ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο, η ελληνική τοπογραφία δονείται από πλούσιες γεωμετρικές σχέσεις για τις οποίες αγνοούμε ωστόσο ακόμα και το παραμικρό.
Ήταν μια προσπάθεια αναπαράστασης πάνω στη γη των περίλαμπρων αστερισμών του ουρανού; Ήθελαν αντιθέτως να απεικονίσουν στον ελλαδικό χάρτη όλο τον ζωδιακό κύκλο, κάνοντας το Κοινό των Ελλήνων την τέλεια αντανάκλαση της προαιώνιας ουράνιας αρμονίας πάνω στη γη; Ή μήπως έκαναν χρήση των γεωενεργειακών ρευστών, των φυσικών ενεργειακών ρευμάτων της γήινης επιφάνειας δηλαδή, κατευθύνοντας την ενέργεια στις πόλεις και τα ιερά τους;
Η έρευνα πρέπει να συνεχιστεί για να αποκαλυφθεί η ζηλευτή γνώση που φαίνεται να κατείχαν οι πρόγονοί μας και διαφεύγει ακόμα και της σύγχρονης επιστήμης, η οποία εμφανίζεται απρόθυμη να ασχοληθεί με ένα από τα πλέον κολοσσιαία χαρακτηριστικά του αρχαιοελληνικού κόσμου. Πέρα από τα φυσικά και μεταφυσικά «γιατί», είναι αυτό το ακανθώδες «πώς» που οφείλει να εντυπωσιάσει επιτέλους τη μοντέρνα σκέψη: πώς κατάφεραν δηλαδή οι αρχαίοι Έλληνες τον τιτάνιο άθλο της γεωμετρικής διασύνδεσης των ιερών τους τόπων;
Μια πειστική απάντηση εδώ θα φωτίσει σαφώς διαφορετικά όλα όσα ξέρουμε για την επιστημοσύνη αλλά και τη μυστικιστική γνώση ενός από τους λαμπρότερους πολιτισμούς που εμφανίστηκαν ποτέ στον πλανήτη Γη…
